Kowno
Europejska Stolica Kultury 2022
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Miasto zaczęto wznosić, na dziewiczym wcześniej terenie, dopiero na początku XV w. Pierwsze domy murowane pojawiły się w nim pod koniec tamtego wieku, gdy Kowno liczyło 500-600 mieszkańców.
Gotyckie i barokowe kościoły
Pierwszy kościół, zachowany do naszych czasów, chociaż z przebudowami i dostawioną wieżą, ceglany gotyk p.w. Wniebowzięcia NMP, zbudował na przełomie XIV i XV wieku, wielki książę Witold. I nazywany jest on farą Witołdową. Drugi, też gotycki św. Gertrudy, stanął pod koniec XV i w XVI w. Z tamtego okresu pochodzi również, zrewaloryzowany już w niepodległej Litwie po upadku ZSRR, gotycki kościół św. Jerzego zbudowany dla bernardynów.
Gotycka archikatedra św. św. Piotra i Pawła, stoi dosyć daleko, jak na średniowieczną część miasta, bo przy rynku. Przy czym nie na nim, lecz w zewnętrznym narożniku. Zabytkowy jest również barokowy kościół św. Franciszka Ksawerego z lat 1666-1759 oraz kilka klasztorów, także z gotyckimi korzeniami: bernardynów, franciszkanów i jezuitów. Jest też, z roku 1683, kościół ewangelicko-augsburski. Warte zobaczenia są również dwie świątynie znacznie odbiegające stylem od pozostałych. Obie stoją stosunkowo daleko od historycznego, niewielkiego centrum.
I nowsze świątynie
Pierwszą, w stylu neobizantyjskim p.w. św. Michała Archanioła, na końcu pięknej Alei Wolności (Laisvėses aléja) zbudowano w roku 1893 jako sobór prawosławny, dla miejscowego garnizonu oraz rosyjskich urzędników i ich rodzin. Stanowi architektonicznie trochę „obce ciało” w tkance miasta. W latach międzywojennych zamieniono ją w garnizonową, i tak też jest przeważnie nazywana. Od 1991 r. jest parafialnym kościołem rzymsko-katolickim.
Natomiast modernistyczny, monumentalny bazylikowy kościół p.w. Zmartwychwstania Pańskiego, największy w krajach bałtyckich, wzniesiono w latach 1932-40 przy ul. Žemaicių, na wzgórzu nazywanym Zieloną Górą. Ale tylko w stanie surowym. Sowieci zbudowali w pobliżu fabrykę radioodbiorników i włączyli do niej jeszcze nie konsekrowaną świątynie. A niemieccy okupanci wykorzystywali ją jako magazyn. Budowę dokończono dopiero w latach 2004-2005. Wnętrze ma surowe, najciekawszy jest, moim zdaniem, jej widok z zewnątrz.
Górskie kolejki w mieście
Na to wzgórze można dojechać także finikularem – górską kolejką szynową. Jedną z dwu w mieście. Druga (Aleksoto finikuljerius) wwozi chętnych na wzgórze po drugiej stronie Niemna. Zarówno z niego, jak i z dachu wspomnianego kościoła, roztaczają się piękne panoramy miasta i okolic.
Są ponadto w Kownie dwie świątynie innych religii. Synagoga Chóralna z 1871 r. i niewielki meczet „w stylu wschodnim”, z kopułą i minaretem, z 1930 r. Z budowli świeckich najsłynniejszy zaś jest Dom Perkuna, dawny kantor kupców gdańskich wzniesiony na przełomie XV i XVI w z cegieł w stylu gotyku płomiennego. Są też pozostałości zamku, on i jego najbliższa okolica, stanowią jedno z trzech głównych miejsc zwiedzanych przez turystów.
Biały Łabędź
Drugim jest rozległy Plac Ratuszowy, z jego dominantą pośrodku: ratuszem nazywanym Białym Łabędziem. Budowany był od 1542 r,, początkowo jako parterowy, z elementami gotyckimi, później barokowymi i wczesnego klasycyzmu oraz 50-metrową wieżą z końca XVI w, ale podniesioną do obecnej wysokości dwa wieki później. W średniowieczu dookoła niego był targ. Gmach ten w, już blisko 5-wiekowej historii, był ratuszem, cerkwią, składem broni, siedzibą miejskiego teatru i państwowym archiwum. Od lat 70. XX w mieści się w nim Pałac Ślubów i Muzeum Ceramiki. A jednym z popularnych eksponatów są też ogromne szachy wyrzeźbione w drewnie.
Jak ktoś lubi bajki i animację to może odwiedzić wystawę Władysław Starewicza
( Vladislovas Starevičius ) – pioniera światowej animacji . Wystawa w Kownie w roku 2022 ,
Europejskiej Stolicy Kultury , skupia się na okresie kowieńskim , moskiewskim ,
ale i francuskim oraz dokonaniach artysty w zakresie fotografii , malarstwa ,
rysunku satyrycznego i pierwszych animacji .
Ma miejsce w usytuowanej w centrum miasta Galerii Meno parkas .
Również tu odbędą się pokazy filmów , które zostaną zaprezentowane na monitorach
i ścianach galerii wyświetlanych za pomocą projektorów .
https://instytutpolski.pl/vilnius/pl/2021/11/23/wladyslaw-starewicz-pionier-swiatowej-animacji/