Kiszyniów
Krótkie są dzieje mołdawskiej stolicy

Kiszyniów został zrujnowany w rezultacie bombardowań. Ocalało kilka cennych budynków, odbudowano inne, ale większość miasta zapełniła architektura socrealistyczna. Ale jest dobrym punktem wypadowym do zwiedzania Mołdawii.
fot: Cezary Rudziński
Kiszyniów. Krótkie są dzieje mołdawskiej stolicy
To co obecnie oglądamy, zwłaszcza układ ulic centrum przecinających się pod kątem prostym, zostało wybudowane na podstawie carskiego planu.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Kiszyniów ma krótką historię. Jednak jego mieszkańcy próbują się odwoływać do rzekomo antycznych korzeni. Napomykają, że Kiszyniów tak jak Rzym leży na 7 wzgórzach. Przed Muzeum Archeologii i Historii postawili replikę rzymskiej wilczycy kapitolińskiej.

Ale faktów potwierdzających rzymski, lub w ogóle stary rodowód brak. Szuka się ich co prawda w pochodzeniu nazwy miasta, ale to wątpliwy dowód i na pewno nie z czasów prehistorycznych. Według jednej z hipotez, mołdawska nazwa miasta Chişin?u (wym. Kiszyniów) ma ten sam źródłosłów co Chişineu-Criş w zachodniej Rumunii. Po węgiersku nazywa się ono Kisjenő i pochodzi od dwu słów: kis, co znaczy małe i jenő ? plemię. Jedno z siedmiu madziarskich, które przywędrowały do Panonii w 896 roku i dały nazwy 21 osadom. Tyle, że wpływy węgierskie, nie mówiąc już o ich osadnictwie, nie sięgały tak daleko na wschód. Druga hipoteza wydaje się bardziej prawdopodobna. Nazwa mołdawskiej stolicy wywodzona jest od dwu starorumuńskich słów: chişla ? źródło i nou? ?  nowy. Ponieważ miasto zbudowano rzeczywiście dookoła źródła, nadal istniejącego, jest to argument, przynajmniej mnie, przekonujący. A jeżeli chodzi o fakty, to najstarsza wzmianka o osadzie istniejącej na miejscu obecnego Kiszyniowa pochodzi z korespondencji z 1436 roku.

W hospodarstwie mołdawskim

Pewniejszy jest dokument hospodara Stefana III Wielkiego z 1466 r. w którym podarował wieś Chişin?u wujowi Vlaicu. Na przełomie XV i XVI wieku wraz z całym Księstwem Mołdawskim znalazła się ona pod panowaniem Turcji. Od 1641 r. osada ta stanowiła własność cerkiewną. Wiadomo też, że była wielokrotnie niszczona przez najazdy tatarskie i tureckie. Z czasem dołączono do niej okoliczne wioski i na początku XVIII w. powstało miasteczko handlowe. Przez wiele lat było stolicą żupy L?puşna. W 1812 roku, podobnie jaka cała Besarabia, zostało włączone do Rosji jako nowa gubernia.

Stolica carskiej guberni

Gdy powstał problem, które miasto ma być jej centrum administracyjnym, pod uwagę brano Bendery, Orgiejów (Orhei) oraz Kiszyniów. Ten ostatni niezbyt się do tego nadawał. Było to wówczas 7-tysięczne miasteczko z nędznymi domkami i kramami krytymi strzechami. Ponadto leżało w malarycznej dolinie rzeki Byk, prawego dopływu Dniestru. O tym, że zostanie jednak stolicą Guberni Besarabskiej zdecydował egzarcha ? zwierzchnik i zarządca Cerkwi mołdawskiej. W Rosji carskiej hierarchia cerkiewna miała dużo do powiedzenia. Rozwój Kiszyniowa tak naprawdę rozpoczął się jednak później.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 12 czerwca 2012; Aktualizacja 7 czerwca 2020;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij