Malbork
Nie wzięty szturmem, a gotówką
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Zamek w Malborku jest jedną z największych twierdz średniowiecznej Europy, największą zbudowaną z cegły.
Jego powierzchnia wynosi 21 hektarów (tyle, co powierzchnia Stadionu Narodowego). Kubatura budynków przekracza 250 tys. m sześc. (na Narodowym zmieściłyby się cztery Malborki). Szacuje się, że do wybudowania istniejących do dziś budynków zużyto 15 mln cegieł.
Krzyżacka stolica
Tę potężna twierdzę wznieśli Krzyżacy na przełomie XIII i XIV w, a od 1309 r. stała się ona ich stolicą. W kaplicy św. Anny pochowano aż 11 wielkich mistrzów. Nazwę ? Marienburg, czyli Gród Marii ? rycerze Zakonu Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie nadali zamkowi i powstającemu wokół miastu na cześć swej patronki. Polska nazwa Malbork, powstała w XVI w i ma to samo źródło. Tłumaczenie jej jako Gród Zła (od łacińskiego słowa malum ? zło) jest tylko wykwitem późniejszej propagandy.
Nigdy nie zdobyty
Zamek nigdy nie został zdobyty. Przeszedł w polskie ręce w czasie wojny trzynastoletniej w 1457 r., ale nie został wzięty szturmem, a gotówką. Król Kazimierz Jagiellończyk wykupił go z rąk czeskich najemników w służbie zakonu. Wydali zamek, bo Krzyżacy nie płacili im żołdu.
W granicach Polski
Od tego czasu, aż do pierwszego rozbioru zamek należał do Polski. To 315 lat, ponad dwa razy dłużej niż pozostawał w rękach krzyżackich (148 lat). Malbork był stolicą województwa, na zamku wyszykowano apartamenty królewskie, stacjonował tu też regiment piechoty. Z czasem jednak budynki zaczęły się sypać, bo brakowało funduszy na utrzymanie tak wielkiej i niepotrzebnej już fortecy. Po rozbiorach zamek trafił pod panowanie Prusaków, a ci urządzili w nim koszary. Jednak wiek XIX, w którym zrodziła się idea zorganizowanej ochrony zabytków, przyniósł opamiętanie. Zaczęto przywracać budowli dawny kształt, ale nie w oparciu o badania lecz… fantazję.
Dziś na liście UNESCO
Zamek odbudowano raz jeszcze ? po zniszczeniach w czasie II wojny. Zastanawiano się nawet, czy go nie rozebrać. Na szczęście postanowiono odbudowę. Wtedy nadano mu obecny, zbliżony do dawnego, kształt. Dziś mamy zabytek na liście UNESCO. Są tu tak naprawdę trzy zamki: Wysoki, Średni i Niski zwany częściej Przedzamczem. Spacerując po zamkowych dziedzińcach, piwnicach, refektarzach (jadalnie mnichów), dormitoriach (sypialniach), kaplicach, kapitularzu (sala rady), infirmerii (szpital), zbrojowni i wozowni oglądamy eksponaty opowiadające o życiu rycerzy-zakonników.
W zamkowych komnatach
Wystawa w sali Dwukominowej prezentuje dzieje opieki konserwatorskiej nad zamkiem przez ostatnie dwa stulecia. Znana i wielokrotnie pokazywana na całym świecie malborska kolekcja bursztynu znajduje się we wschodnim skrzydle Zamku Średniego. Unikalne eksponaty prezentowane są w nowoczesnej aranżacji uzupełnionej o przekaz multimedialny. Natomiast wystawa Święci Orędownicy, ulokowana w dawnych sypialniach klasztornych na Zamku Wysokim, prezentuje kolekcję rzeźby gotyckiej. Opowiada ona o kulcie chrześcijańskich świętych, a przez to o kulturze, sztuce, religii i estetyce średniowiecza.
Informacje praktyczne
Zwiedzanie zamku z przewodnikiem trwa 3,5 godz., grupy startują co 30 minut. Można też zwiedzać indywidualnie, z audioprzewodnikiem. Generalnie na pobyt w zamku i mieście (zachował się ratusz, kościół, resztki murów z bramami) warto przeznaczyć cały dzień. Możliwe jest też tzw. szybkie zwiedzanie ? na półtorej godziny przed zamknięciem muzeum.
Dodaj komentarz