Powstanie drugiej pod względem wieku kalwarii na terenach obecnej Polski, Kalwarii Pakoskiej, zawdzięcza to miasto swojemu proboszczowi, księdzu Wojciechowi  (Albertowi) Kęsickiemu.

W 1628 roku na podmiejskich terenach wyznaczył on ścieżki odwzorowujące jerozolimską Drogę Krzyżową Chrystusa i oznaczył je drewnianymi krzyżami. I poprowadził pierwszą procesję. Inicjatywę proboszcza podjęli właściciele Pakości ? Działyńscy. Podarowali księdzu ziemię pod budowę kaplic i kalwaryjskich dróżek. W 1631 roku arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Jan Wężyk potwierdził powstanie Kalwarii i jednocześnie wyraził zgodę na osiedlenie się tu franciszkanów-reformatów. Działyńscy ofiarowali im ruiny zamku i ziemię, a zakonnicy zabrali się do budowy klasztoru. Wkrótce przejęli pełną opiekę nad Kalwarią Pakoską i sprawowali ją aż do kasaty zakonu przeprowadzonej przez rząd pruski (Pakość znalazła się pod tym właśnie zaborem) w 1832 roku. Franciszkanie wrócili tu sto lat później, już w wolnej Polsce.

Zakonnicy budowali kaplice kalwaryjskie przez ponad 60 lat. Dziś jest ich 24. Wszystkie są utrzymane w duchu dość ascetycznego baroku. Dziewięc niedawno odnowiono, inne sa w różnym stanie. Stoją w większości w parku na skraju miasta, kilka na okolicznych wzgórzach. Wzniesienie przy drodze do Inowrocławia to Góra Oliwna, wzgórze Ludkowskie to Golgota (Kalwaria), a Noteć jest tu Cedronem. Układ przestrzenny Kalwarii Pakoskiej oparto na wzorcu stworzonym przez Christiana Adrichomiusa, a opisanym w dziele Urbis Hierosolymae?, w którym pokazał on plan Jerozolimy i naniósł nań drogę Męki Pańskiej.

Na co dzień kaplice są zamknięte i puste, ożywają jednak w czasie Wielkiego Postu. W każdy wielkopostny piątek o godz. 9  odbywa się tu Misterium Męki Pańskiej. Prowadzi przez 24 kaplice kalwarii do kościoła Ukrzyżowania. Procesja idzie dwiema trasami: Drogą Pojmania i Drogą Krzyżową. Najliczniej przybywają pielgrzymi na  Drogę Krzyżową w nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek. Jej pierwsza część rozpoczyna się o godz. 20 przy kościele pod wezwaniem św. Bonawentury. Druga, o godz. 3, przy kaplicy ?Więzienie?.

Warto wiedzieć

Duże uroczystości odbywają się tu także w święto Znalezienia Krzyża Świętego (pierwsza niedziela po 3 maja) i w dniu Podwyższenia Krzyża Świętego (pierwsza niedziela po 14 września).

Przeczytaj także...

Wejherowo. Tu wiernym kłaniają się feretrony

Autorka: Barbara Górecka

Wzgórza Kalwarii Wejherowskiej wznoszą się ponad miastem. Są miejscem nabożeństw Drogi Krzyżowej, Misterium Męski Pańskiej i odpustów. Pielgrzymi przybywający na odpust przynosza ze sobą sztandary, chorągwie i feretrony.

Kalwaria Pacławska. Misterium na kalwaryjskich dróżkach

Autorka: Małgorzata Raczkowska

W ewangeliczne postaci wcielają się aktorzy-amatorzy, mieszkańcy okolicznych wsi. W sumie ponad 50 osób z 10 miejscowości. Sympatycznie pobrzmiewa w ich głosach śpiewny tutejszy akcent.

Paryż. Nabożeństwo z Koroną Cierniową

Autorka: Anna Derecki

W każdy pierwszy piątek miesiąca, w katedrze Notre Dame w Paryżu, możemy pokłonić się Koronie Cierniowej podczas nabożeństwa o godzinie 15. Jest również udostępniana wiernym w każdy piątek Wielkiego Postu o godz. 15, a w Wielki Piątek od godz. 10 do 17.

Poczytaj więcej o okolicy:

Biskupin. Gniazdo naszych pra-, pra-, praprzodków

Grudziądz. Skąd się tu wziął Juliusz Słowacki

Lubostroń. Pałac w angielskim parku nad Notecią

Grudziądz. Ułan z dziewczyną