Nowa Kościelnica
Najstarszy dom w Polsce
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wieś położona jest na południe od trasy nr 7 Warszawa-Gdańsk, kilka kilometrów na wschód od mostu w Kiezmarku. Dominuje tu tradycyjna zabudowa, wśród której zachowało się wiele budynków drewnianych.
Większość z nich to proste chałupy z dwuspadowymi dachami i bogatym detalem snycerskim. Domy takie budowano zazwyczaj w okresie międzywojennym. W Nowej Kościelnicy zobaczymy także dwa imponujące domy z wystawką podcieniową. Pierwszy z nich został wybudowany przez Wilhelma Klassena w 1840 r. (zdjęcie pierwsze i drugie w galerii). Datę uwieczniono nad drzwiami.
Drugim wyróżniającym się we wsi budynkiem jest olbrzymi dom z wystawką znajdujący się na południowym jej krańcu (zdjęcie główne i trzecie i czwarte w galerii). Od strony wschodniej dom ten przypomina najstarszy dom na Żuławach w Gdańsku-Oruni. Jest to zatem budynek wąskofrontowy, zbudowany całkowicie w technologii ryglowej. Gdy obchodzimy ten dom okazuje się, że ma piętrowe skrzydło wybudowane w parterze w technice wieńcowej, a piętro w ryglówce. Gdy patrzymy z tej strony wydaje się, że jest to typowy szerokofrontowy dom Żuławski ze zburzoną wschodnią częścią.
Wydaję się jednak, że pierwotnie był to dom podobny do tego z Oruni i dopiero później dostawiono do niego skrzydło zachodnie wieńcowe. Jest to zatem dom bardzo stary, najstarszy w Nowej Kościelnicy i jeden z najstarszych na Żuławach, a tym samym i w Polsce. Pochodzi prawdopodobnie z XVIII wieku. Tezę tę potwierdza także wejście do budynku: w ryglowy mur wstawione są archaiczne półokrągle zwieńczone drzwi. Tego typu drzwi możemy oglądać jeszcze dosyć często na Podhalu i w bardzo starych chatach mazurskich.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- autor jest architektem i autorem serwisu Polska Drewniana
Komentarze: 3
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
no po …. najstarszy… skąd takie przypuszczenia? Dwa kilometry ode mnie jest dom z początku XVI wieku. Teraz w google wychodzą bzdury.
Dokładnie- z kolei niedaleko ode mnie (zachód Dolnego Śląska) niedawno wpisano do rejestru zabytków wiejski dom przysłupowo- murowany z …czterema gotyckimi portalami i elemantami renesansowymi (stropy, kamieniarka).Baroku też ma sporo. A domów wiejskich z XVIII wieku ryglowych i murowanych jest w okolicach „od groma”. A już w ogóle kuriozalne jest określenie: „na Żuławach, a tym samym i w Polsce”.
Ja mam o wiele starszy. dom mieści się w miejscowości Brzezina gmina tolkmicko powiat elbląski. To zabytkowy dworek zbudowany z 1759 roku jest w książce i rejestrze zabytków ;p