Uzbekistan
Perły Jedwabnego Szlaku

Wiele z potężnych ośrodków zostało zasypanych przez piaski pustyni i ciągle czeka na odkrycie. Perłami Jedwabnego Szlaku są dziś zabytkowe uzbeckie miasta: Buchara, Samarkanda, Chiwa. One właśnie są celem mojej podróży.
fot: Cezary Rudziński
Uzbekistan. Perły Jedwabnego Szlaku
Chyba niewielu ludzi zdaje sobie sprawę z faktu, że cywilizacja, kultura i nauka na terenach Azji Środkowej rozwijały się już w czasach Babilonu, Egiptu faraonów, później antycznej Grecji i Rzymu.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Był to najdłuższy lądowy szlak handlowy w dziejach. W czasach starożytności i średniowiecza. A praktycznie aż do upowszechnienia się transkontynentalnej żeglugi morskiej łączącej Europę z Indiami i Dalekim Wschodem, tj. od II w. p.n.e. do  XVI-XVII w. n.e., jedyna droga, jaką towary z Chin trafiały do Europy.

Był to przede wszystkim jedwab, od którego pochodzi nazwa tego szlaku, ale także żelazo i papier oraz inne towary, m.in. dywany. A w drugą stronę przewożono złoto, pachnidła, rośliny uprawne. Kupieckie karawany pokonywały tysiące kilometrów tych trudnych i niebezpiecznych dróg wiodących przez górskie przełęcze, m.in. Pamiru oraz pustynie Azji Środkowej i ówczesne w niej starożytne państwa Baktrii, Chorezmu, Sogdiany, a dalej m.in. Persji i Syrii. I chociaż znaczenie Jedwabnego Szlaku zmalało około VIII w. w związku z ekspansją na tereny środkowoazjatyckie ludów tureckich, to jeszcze przez kilka wieków było ogromne. Łączył on bowiem także m.in. Indie z Rusią, a przez nią innymi krajami ówczesnej Europy.

Wielki – bo tak nazywa się go w Azji – Jedwabny Szlak przebiegał, w zależności od sytuacji politycznej i militarnej oraz zapotrzebowania na towary, różnymi trasami, których „nitki” odległe nierzadko o setki kilometrów, odgałęziały się lub przecinały. Np. północna prowadziła  przez tereny obecnego Kirgistanu i Kazachstanu m.in. przez Czymkent – z odgałęzieniem na południe: na Taszkent, Samarkandę i Termez – wzdłuż nurtu Syr Darii do Jeziora Aralskiego i jego północnym brzegiem, lub w poprzek wodą, dalej na zachód. Środkowa Doliną Fergany przez uzbecką dziś Kokandę i tadżycki Pendżykent do Samarkandy, Buchary, Chiwy i także dalej.  Południowa zaś, przez górskie przełęcze oraz doliny obecnego Tadżykistanu i Afganistanu, do uzbeckiego Termezu i Karszi, ale również Samarkandy, Nawoi, Buchary – z południowym odgałęzieniem do turkmeńskiego Aszchabadu – również przez Chiwę i Urgencz.

Na Jedwabnym Szlaku, zwłaszcza zaś na jego skrzyżowaniach i rozgałęzieniach, rozwijały się, przeważnie już wcześniej istniejące miasta. Bo chyba niewielu ludzi, nie tylko u nas, zdaje sobie sprawę z faktu, że cywilizacja, kultura i nauka na terenach Azji Środkowej rozwijały się już w czasach Babilonu, Egiptu faraonów, później antycznej Grecji i Rzymu. Wiele z tych, potężnych niegdyś ośrodków, popadło później w ruinę lub zostało zasypanych przez piaski pustyń i ciągle czeka na odkrycie przez archeologów. Sporo jednak zachowało się. Prawdziwymi perłami dawnego Wielkiego Jedwabnego Szlaku są nadal najsławniejsze dziś, zabytkowe uzbeckie miasta: Buchara, Samarkanda, Chiwa i kilka innych. One właśnie były celem mojej podróży.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 2 listopada 2010; Aktualizacja 20 lutego 2022;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij