Litomyšl
Portmoneum w nowej odsłonie
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
To tylko część muzealnej ekspozycji. Bo są w niej również, w gablotkach czy rozłożone na stole, wspomniane książki napisane, wydrukowane i oprawione przez artystę. Pamiątki i inne przedmioty. Na ścianach pierwszego pokoju zaś jego grafiki, zdjęcia, w ramkach informacje o dawnym gospodarzu tego domu i jego sławnym gościu, a także historii ich współpracy itp. To, że wszystko to ocalało i można obecnie oglądać, jest rezultatem pomyślnego zbiegu okoliczności. Josef Váchal skończył ozdabianie mieszkania Portmana w roku 1924. W następnym ich drogi rozeszły się, przed zamierzonym otwarciem muzeum Váchaleum.
Od galerii narodowej do prywatnego wielbiciela sztuki
Nieznane szerzej malowidła przetrwały na ścianach do śmierci właściciela domu w styczniu 1968 roku. Chyba z braku spadkobierców spuściznę przejęła Galeria Narodowa w Pradze. Był to jednak okres obowiązywania „socrealizmu” w sztuce i takim dziwnym malarstwem, jak Váchala, niezbyt się przejmowano. Malowidła ścienne w praktycznie opuszczonym domu marniały, ich stan pogorszył się po gaszeniu pożaru w roku 1975. Pod wpływem wody oddzielały się od tynku. Część uległa bezpowrotnemu zniszczeniu w rezultacie wymiany okien.
W roku 1991, jak już wspomniałem, dom kupił wielki miłośnik sztuki Váchala, Ladislav Horáček. Konserwatorzy, jak czytam czeskim folderze wydanym przez Regionalne Muzeum w Litomyszli w br., już po ostatniej renowacji muzeum, wykonali pionierską pracę. Uratowanie malowideł wymagało najpierw zdjęcia ich ze ścian. Znane już były wówczas sposoby i technika zdejmowania ze ścian fresków. Ale nikt tego wcześniej nie robił z malowidłami olejnymi. Udało się! Muzeum otwarto w 1993 r. jako Portmoneum, nawiązując nazwą do „Krwawego romansu” Váchala.
Warto to zobaczyć!
Autor pisząc w nim o domu Portmana określił go jako budynek będący kombinacją praskiego Rudolfinum i domu Fausta. Po śmierci Ladislava Horáčka, człowieka, który uratował go i malowidła oraz meble i sprzęty ozdobione przez malarza, jego spadkobierczynie sprzedały Muzeum Portmoneum krajowi (województwu) pardubickiemu, który przeprowadził w nim w br. kompleksową rewaloryzację i zmianę ekspozycji. Tworząc, a uważam to za szczególne osiągnięcie, na dawnym strychu ekspozycję multimedialną. Z wyświetlanymi na ekranie rysunkami, grafikami i tekstami prezentującymi w szalenie ciekawy sposób życie i twórczość Josefa Váchala oraz tekstem czytanym w języku czeskim lub angielskim.
Osobom będącym w Litomyszli, a ze względu na urok tego miasta oraz mnóstwo w nim zabytków i atrakcji wysokiej klas – do Listy UNESCO włącznie, warto przyjechać tu także specjalnie, radzę koniecznie zobaczyć również Portmoneum. Od maja do września czynne jest ono codziennie, poza poniedziałkami, w godzinach 9-12 i 13-17. W kwietniu i listopadzie tylko w soboty i niedziele, w tych samych godzinach. Ale zwiedzanie w grupach co najmniej 10-osobowych można zamawiać także w innych terminach. Poza ekspozycją stałą, w muzeum organizowane są również wystawy okolicznościowe.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz