Racławice
Na polu historycznej bitwy
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Bitwa pod Racławicami 4 kwietnia 1794 r. w której polskie oddziały powstańcze pod dowództwem Tadeusza Kościuszki, pokonały wojska rosyjskie dowodzone przez gen. Aleksandra Tormasowa, miała znaczenie tylko taktyczne i moralne.
Nie wpłynęła na losy tamtego zrywu niepodległościowego Polaków, chociaż była pierwszą, w której decydującą rolę odegrali chłopi – kosynierzy. Z tych względów weszła do panteonu naszych zmagań narodowych, a swoje dzieła, także monumentalne, poświęcili jej malarze.
Od obrazu Matejki i kopców Kościuszki…
Najsłynniejsze i najbardziej znane, to „Kościuszko pod Racławicami” (1888) Jana Matejki i „Panorama Racławicka” o rozmiarach 114 x 15 m, namalowana w latach 1893-94 przez Jana Stykę i Wojciecha Kossaka oraz współpracujących z nimi malarzy dla Muzeum Narodowego we Lwowie. Po wojnie przeniesiona do Wrocławia, gdzie wybudowano dla niej specjalny gmach, w którym eksponowana jest od 1985 r. stanowiąc jedną z głównych atrakcji tego miasta. „Repatriowano” ją tam wraz z Zakładem Narodowym im. Ossolińskich i jego biblioteką oraz pomnikiem Aleksandra Fredry, który stanął w Rynku.
Tematom „racławickim” swoje obrazy poświecili również m.in. Józef Chełmoński, Wojciech Kossak, Aleksander Orłowski i Michał Stachowicz. Natomiast przy polu sławnej bitwy, na stoku wzgórza Zamczysko, na którym zachowały się niewielkie resztki XIV-wiecznego grodu, w latach 1926-34 okoliczna ludność usypała kopiec Kościuszki o wysokości 13,8 i podstawie 28,6 x 27 m. Drugi po większym i sławniejszym w Krakowie o wysokości 34,1 m, średnicy 80 m u podstawy i 8,5 m na górze, usypanym w latach 1820-23. Poza tymi kopcami Kościuszki są jeszcze poświęcone mu dwa inne, niewielkie. Na miejscu zranienia naczelnika i wzięcia go do niewoli w bitwie pod Maciejowicami w tej miejscowości. Usypany w 1861 r., o wysokości 1,5 m i średnicy podstawy 9 m. Oraz w Nowej Krępie, w gminie Maciejowice, w rezerwacie przyrody.
Bohaterstwo kosynierów
W Bitwie pod Racławicami, dosyć szczegółowo opisanej – zainteresowanych odsyłam do bardziej kompetentnych źródeł – siły polskie i rosyjskie liczebnie były podobne. Po około 4 tys. walczących, ale Rosjanie byli znacznie lepiej uzbrojeni, mieli więcej dział, a ponadto połowę sił Kościuszki stanowili kosynierzy. „Piechota łanowa”, czyli chłopi z poboru „od dymu, tj. domu lub łanu zboża”, uzbrojeni w piki i ustawione na sztorc kosy. I „obuci” w najlepszym razie w łapcie z łyka, jeżeli nie na bosaka.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz