Cegłów
Gotycki tryptyk na zesłaniu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W Cegłowie, niedaleko Mińska Mazowieckiego, zobaczymy jeden z ciekawszych gotyckich kościołów w regionie. Niewielki, zwarty, przysadzisty – jak to w na mazowiecki gotyk przystało. Ciężką bryłę podpierają przypory, także – to rzadkość – zbudowane na planie koła.
Kościół został wzniesiony w połowie XVI wieku na miejscu o sto lat wcześniejszej świątyni drewnianej. Wtedy jeszcze Cegłów był wsią (do XVI wieku nazywał się Cebrowo), stanowiącą uposażenie szpitala Św. Ducha przy klasztorze augustianów w Warszawie. Kiedy w 1621 roku Zygmunt III Waza nadał Cegłowowi prawa miejskie potrzebny był większy kościół, więc go rozbudowano i konsekrowano ponownie w 1629 roku. Wtedy też sprawiono mu nowy ołtarz: przywieziono go ze stołecznego demobilu, z warszawskiej kolegiaty. Ołtarz, zwany Tryptykiem Cegłowskim wykonał około 1510 roku na zamówienie biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego mistrz Lazarus Gertner z Ulm – uczeń Wita Stwosza. Stawali przed nim ostatni Jagiellonowie, a w 1588 r. przez trzy dni wystawione były zwłoki Stefana Batorego. Kiedy jednak król Zygmunt III Waza postanowił odnowić stołeczną już wtedy katedrę i dać jej nowy ołtarz, stary i niepotrzebny zesłano na głęboką prowincję.
W centrum ołtarza jest Matka Boska z Dzieciątkiem. Towarzyszą jej Jan Chrzciciel – patron parafii i św. Stanisław – patron Polski. Rzeźby w skrzydłach przedstawiają święte kobiety – męczennice za wiarę. Ołtarz uzupełniały też malowane skrzydła przedstawiające sceny z życia św. Jana Chrzciciela. W 1913 roku zostały przekazane do Muzeum Diecezjalnego w Warszawie i razem z nim spłonęły podczas powstania.
Warto wiedzieć
* Tuż obok kościoła parafialnego znajduje się dawny dom opieki. Budynek poznamy po interesującej płaskorzeźbie przedstawiającej pelikana.
* Neogotycki kościół mariawitów wybudowano na początku XX wieku, gdy Cegłów był drugim po Płocku ośrodkiem tego ruchu religijnego. Kościół ten jest najwyższą budowlą we wsi, stanowi siedzibę starokatolickiej parafii pod wezwaniem – także – św. Jana Chrzciciela.
* Stojący w pobliżu kościoła pomnik upamiętniający odzyskanie niepodległości odsłonięto w 1934 r. Orzeł, zwrócony głową w stronę Warszawy, zachował ponoć koronę także w peerelu.
* Kiedy w 1621 roku Zygmunt III Waza nadał Cegłowowi prawa miejskie na prawie magdeburskim, nadał mu też herb: są w nim stylizowany snop (herb Wazów) i głowa Jana Chrzciciela (patrona parafii). Cegłów przestał być miastem w 1869 roku.
* Wycieczkę do Cegłowa warto zakończyć spacerem do rezerwatu Jedlina, gdzie – zgodnie z nazwą – zobaczymy stare, dwustuletnie jodły. To także rzadkość na Mazowszu.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodam tytułem aktualizacji, że 1 stycznia 2022 r. Cegłów odzyskał prawa miejskie. Kościół ciekawy, ołtarz wybitny.
Wnętrze też warto zobaczyć. Oryginalna belka tęczowa. I świętego wstawili do ambony.