Kair
Serce arabskiego świata

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Przy populacji w obszarze metropolitalnym ponad dwudziestomilionowej jest Kair, stolica Egiptu, największym miastem Afryki przed Lagos i Kinszasą. Jest też największym miastem Maszreku, czyli Bliskiego Wschodu. Tudzież największym miastem w całym świecie arabskim.
Geograficzna lokalizacja Egiptu, jego wielkość (100 mln mieszkańców), waga polityczna i wkład w najnowszą historię (panarabizm, wspieranie ruchów antykolonialnych) w połączeniu z innymi faktorami, czynią z Kairu duchowe i intelektualne serce arabskiego świata. To megamiasto leży nad Nilem, w odległości kilkunastu kilometrów na południe od miejsca, gdzie rzeka ta rozgałęzia się na swe mnogie ramiona przyjmując postać delty.
Sam Kair rozpostarty jest na prawym, wschodnim brzegu Nilu. Lewy, zachodni brzeg, zajmuje Giza. Formalnie osobne miasto i w takim ujęciu, przy paru milionach mieszkańców, trzecie (bądź, w zależność od przyjętej delimitacji, drugie) pod względem wielkości w kraju, po Kairze i Aleksandrii. Faktycznie zaś całkowicie zrośnięta z Kairem, zlana z nim w jeden organizm miejski.
Kair nie ma antycznej metryki. Ze starożytnym Egiptem jest jednak powiązany poprzez Gizę oraz dwie inne antyczne miejscowości. Memfis i Heliopolis, zasilają odpowiednio jego obszar metropolitarny i samo miasto (nb. zachodzi tu więc relacja podobna do Tunisu i Kartaginy).
Kair powstał w VII wieku, po arabskiej inwazji na Egipt, jako osada pod nazwą Fustat, założona w sąsiedztwie antycznego rzymskiego fortu Babilon. Następnie, pod rządami Fatymidów, została ona w 969 roku zastąpiona przez nowe miasto, pod obecną już nazwą. À propos nazwy miasta. Poza al-Qāhira Egipcjanie określają swą stolicę także mianem całego kraju. Czyli Misr (Masr, w mówionej wersji egipskiej języka arabskiego).
Midan Tahrir i Midan Talaat Harb
Dla orientacji (w celach turystyczno-krajoznawczych) można miasto rozczłonkować na kilka wyraźnie zarysowanych części. Dzielnica śródmiejska ciągnie się z północnego-wschodu na południowy-zachód, od dworca kolejowego Ramses, po brzeg Nilu. Jego centralną partię tworzą dwa bardzo blisko siebie położone place.
Midan Tahrir ma formę ronda samochodowego, z zieleńcami spacerowymi od północy i południa. Plac oraz jego sąsiedztwo zdobi gros reprezentacyjnych budynków, siedzib ważnych dla kraju i państwa instytucji publicznych. Między innymi charakterystyczny ceglany gmach Muzeum Egipskiego oraz kwatera główna Ligi Państw Arabskich. Midan Tahrir, dosłownie Plac Wyzwolenia, to miejsce istotnych i burzliwych w dziejach Egiptu wydarzeń politycznych, w tym masowych antyrządowych demonstracji w 2011 r. A przy okazji: słowo midan, pochodzące z języka perskiego, czyli plac, w różnych swych lokalnych wariantach obecne jest w całym świecie muzułmańskim, m.in. w Indonezji i Malezji, a także, za pośrednictwem Tatarów Krymskich, u naszych wschodnich sąsiadów, np. Majdan w Kijowie.
Midan Talaat Harb, mniejszy i zasadniczo innego typu, nosi postać gwiaździstego zbiegu kilku ulic. Kairskie śródmieście ma urbanistycznie formę bardzo europejską. Ukształtowało się w końcu XIX wieku, zaplanowane przez architektów francuskich na wzór miast z Francji (tym samym przypomina też śródmieścia w wielkich miastach ongiś francuskiego Maghrebu). Jego kwartały przy Midan Talaat Harb to współczesna globalna dzielnica kapitału ze skupiskiem wielkich banków.
Dodaj komentarz