Dzisiaj (4.11.2022 r.) mija równo sto lat od dnia największego odkrycia w egiptologii, a zarazem jednego z największych w dziejach światowej archeologii. Było nim otwarcie grobowca faraona Tutanchamona i znajdujących się w nim oszołamiających skarbów.

Oglądałem je już i fotografowałem kilkakrotnie w Muzeum Egipskim w Kairze i jak tylko będę miał taką możliwość, zobaczę je ponownie. Już w nowym miejscu, w Wielkim Muzeum Egipskim w Gizie, w pobliżu piramid Cheopsa. Bo są one niezwykle fascynujące. Za każdym kolejnym razem odkrywam nowe detale oraz przedmioty nieco ginące w cieniu tych najsławniejszych. O odkryciu tym i skarbach znalezionych w grobowcu nr 62 w Dolinie Królów, na lewym brzegu Nilu, vis a vis Luksoru oraz przyległego do niego świątynnego kompleksu w Karnaku, pisałem już parokrotnie. Ale trudno nie wrócić do tego tematu przy okazji stulecia tamtego wielkiego odkrycia, zwłaszcza, że od czasu dawnych publikacji pojawiło się sporo nowości.

Syn twórcy religii monoteistycznej

Przypomnę więc, że mało znaczący w dziejach starożytnego Egiptu, jeden z ostatnich faraonów XVIII dynastii, Tutanchamon, znany też jako Tutenchamon, na tronie zasiadł w roku 1333 p.n.e. w wieku 9 lat, a zmarł jako 19-letni władca w 1323 p.n.e. Pierwsza z tych dwu wersji jego imienia, Tut-anch-Amon, znaczyła Żywy wizerunek (boga) Amona. Był on synem faraona Achenatona (Amenhotepa IV, Echnatona), który jako pierwszy w dziejach zastąpił politeizm, wiarę w wielu bogów, monoteizmem, wiarą w jednego boga, Atona.

Ta rewolucja w wierzeniach nie przetrwała, po śmierci reformatora religii kapłani, mając zresztą poparcie ludu, przywrócili politeizm, z najpotężniejszym bogiem Amonem. Zaś nowy władca, marionetka w rękach faktycznych ówczesnych władców kraju, stał się Żywym Wizerunkiem starego-nowego boga.

Owocne prace wykopaliskowe

Poszukiwania grobowców w Dolinie Królów prowadzono już od dosyć dawna. Pierwszy, faraona Setiego I, odkryto w 1817 roku. Egiptolog Howard Carter (1876-1939) był przekonany, że musi się tam gdzieś znajdować także grobowiec Tutanchamona, gdyż wcześniej inni badacze znaleźli w pobliżu kilka artefaktów z imieniem tego władcy. Do idei oraz wsparcia poszukiwań, przekonał arystokratę i archeologa – amatora lorda Georga Edwarda Carnavona (1886-1923). Licencję na nie otrzymali w roku 1914, roku wybuchu I wojny światowej. Poszukiwania rozpoczęli więc w 1917, z funduszami na 5 lat. Odkrycie grobowca nastąpiło 4 listopada 1922 roku, w trakcie ostatniego, zaplanowanego sezonu wykopaliskowego. Okazało się oszałamiające, stało się światową sensacją. Był to pierwszy i dotychczas jedyny grobowiec faraonów odkryty w stanie nienaruszonym, nie splądrowany przez rabusiów, chociaż ze śladami takich prób w starożytności.

Przeczytaj także...

Fanes. Ferrata „Barbara” i wodospady w wąwozie

Autorka: Barbara Górecka

To jedyny tak ogromny i piękny wodospad w Dolomitach. Wąską i ubezpieczoną liną ścieżką schodzimy pod wodospad. Na ścianie metalowa tablica informująca o VF Barbara. Widok cudowny. Szum wody przyprawia o ciarki.

Hradec Králové. Nowoczesne planetarium tuż za granicą

Autorka: Ivana Bílková

Pierwsze projekcje odbędą się 23 stycznia. Na dwóch piętrach znajdują się interaktywne wystawy "Mikroświat – makroświat" i "Energia – jej formy i przemiany".

Łęczna. Trzy rynki, dwa ratusze w jednym mieście

Autorka: Małgorzata Raczkowska

Stare Miasto leży w pewnym oddaleniu, na zachód od górniczych bloków. Niska przedwojenna zabudowa okalająca trzy rynki, wspomnienie po dawnej, handlowej świetności miasta. Niedawno przeszło gruntowną rewitalizację.

Poczytaj więcej o okolicy:

Luksor. Kompleks świątyń w Karnaku

Esna. Sanktuarium Boga Chnuma

Nil. Między Luksorem a Asuanem

Luksor. Świątynia królowej Hatszepsut