Kreta
Starożytności, plaże i świetna kuchnia
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
To największa (8450 km kw. i 636 tys. stałych mieszkańców) grecka wyspa na Morzu Śródziemnym, a zarazem piąta na nim pod względem powierzchni.
Kreta cieszy się popularnością wśród polskich turystów. Zwłaszcza lubiących nie tylko plażowanie i kąpiele morskie, ale także poznawanie ciekawych miejsc i zabytków. A tych jest tu mnóstwo.
Jest to bowiem jedno z najstarszych miejsc zasiedlonych przez człowieka i jego przodków. Ich najstarsze ślady pochodzą sprzed 5,7 mln. lat! Pierwsze świadectwa osadnictwa na wyspie datowane są na lata 6000-3100 p.n.e., czyli okres neolitu. Domy budowano wówczas z wypalonych cegieł, wysuszonej gliny lub kamienia, a ludność zajmowała się uprawą ziemi i hodowlą zwierząt. W latach 3100-2100 p.n.e., w okresie nazywanym przedpałacowym, wytwarzano na Krecie narzędzia z brązu, a ceramikę na kołach garncarskich.
Od minojskich pałaców po aliancki desant
W tym samym czasie, ale znacznie dłużej, rozwijała się tam kultura minojska. Wzniesiono wówczas pałace w Knossos, Fajstos i innych miejscowościach, których pozostałości należą obecnie do najcenniejszych zabytków, chociaż większość z nich zniszczono już pod koniec XIV w p.n.e. Wcześniej rozwijał się handel obejmujący zasięgiem niemal całą wschodnią część Morza Śródziemnego. O zamożności ówczesnych mieszkańców, w większości Dorów, świadczy m.in. złota biżuteria znajdowana w antycznych grobach.
Dzieje tej wyspy, podobnie jak antycznej Grecji, były burzliwe. Około roku 1450 p.n.e. miasto Knossos, słynne obecnie z doskonale zachowanych ruin pałacu, zajęli Mykeńczycy. W opisywanej w VIII w. p.n.e. przez Homera w „Iliadzie” wojnie trojańskiej, która toczyła się na przełomie XIII i XII w. p.n.e., autor wspomina, że na Krecie było wówczas 100 miast. W 69 roku p.n.e. wyspę podbili Rzymianie, tworząc jej stolicą Gortynię. Po podziale Cesarstwa Rzymskiego na część zachodnią i wschodnią, Kreta stała się, od roku 395 do 824 n.e., częścią Cesarstwa Bizantyjskiego. Wróciła do niego po 137 letnim (824-961) panowaniu arabskim.
W roku 1204 zdobyli ją Wenecjanie i rządzili nią do podboju osmańskiego w 1669 r. , podczas którego Grecy na krótko wyzwolili się. Ale powstanie zostało stłumione, podobnie jak kilka następnych. Także antyegipskie, bo i do tego kraju Kreta należała przez 24 lata (1820-44). Pomijając szczegóły wspomnę, że do Grecji została włączona w roku 1913. Podczas II wojny światowej zajęli ją w 1941 r. niemieccy spadochroniarze, tocząc zażarte walki z oddziałami alianckimi.
Współczesne wakacyjne walory
Obecnie największym miastem wyspy jest ponad 140-tysięczny, stołeczny Heraklion. Kolejne pod względem liczby ludności miasta są już mniejsze. Chania, stolica Krety w latach 1898-1971, liczy ich około 54 tys., Retimno (Rethymno) ponad 32 tys., a Ierapetra 12 tys. Są to zarazem ważne ośrodki turystyczne.
Walorami i głównymi atutami Krety są wypoczynek, zwłaszcza na plażach oraz tamtejsza kuchnia. A także kultura i zabytki, przede wszystkim antyczne oraz taniec. Ponadto cztery geoparki wpisane na Listę UNESCO i turystyka aktywna: żeglarstwo, jazda konna i… narciarstwo. Bo dwa najwyższe szczyty wyspy są niewiele niższe od naszych Rysów. Psiloritis ma wysokość 2456, a Pachnes 2452 m n.p.m.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz