Synagoga Izaaka (Ajcyka) na krakowskim Kazimierzu została zbudowana w pierwszej połowie XVII wieku. Fundatorem był Izaak Jakubowicz. Otrzymał na budowę stosowne zezwolenie od króla Władysława IV, datowane 30 kwietnia 1638 roku.

Izaak był jednym z najbogatszych kupców i przewodniczącym kahału kazimierskiego. Według inskrypcji na ścianie synagogi, myśl tej fundacji podsunęła mu żona Brajnlda. Miał to być wyraz wdzięczności za szczęśliwy los i powodzenie fundatora i jego rodziny. Obok dobudowano mały budynek, w którym mieściła się ochronka dla głuchoniemych.

Z budową synagogi wiąże się legenda?

Izaak Jakubowicz, kiedy był piękny i młody miał sen. Śniło mu się, że pod mostem w czeskiej Pradze zakopany jest wielki skarb. Ruszył w drogę. Gdy dotarł do Pragi, zobaczył że most otoczony jest wojskiem. W żaden sposób nie mógł dostać się do wyśnionego skarbu. Opowiedział o swoim śnie jednemu z żołnierzy. Ten parsknął śmiechem i odparł, że jemu też się śni skarb, ale zakopany pod piecem Izaaka Jakubowicza, jakiegoś Żyda z Kazimierza, a przecież co drugi ma na imię Izaak. Jakubowicz wrócił do domu, rozebrał piec i znalazł ogromny skarb. Pozwolił on na rozwinięcie interesu, a także na wystawienie najpiękniejszej synagogi w mieście.

Największa w Krakowie

Synagoga Izaaka była największą i najlepiej wyposażoną bożnicą w Krakowie. Zlokalizowana jest na rogu ulic Kupa i Izaaka. Pierwotnie wejście było od strony ul. Izaaka. Później wchodziło się przez dobudówkę od strony zachodniej. Teraz przed fasadą zachodnią znajduje się niewielki dziedziniec otoczony murem z bramkami od strony ul. Kupa. Do 1939 roku przed bożnicą był duży plac, a na nim targowisko rybne.

Surowa bryła

Murowany budynek bóżnicy wzniesiono w stylu późnobarokowym, na planie prostokąta. W XVIII wieku synagogę wsparto szkarpami. Ponad głównym wejściem, na fasadzie znajdują się dwubiegowe schody z balustradami. Jest tu centralny ganek arkadowy przeznaczony dla kobiet. Tę część odbudowano w 1992 roku.W ich miejscu pierwotnie była drewniana, zadaszona klatka schodowa. Surowy wygląd budynku i brak dekoracji zewnętrznych, nie pozwalał domyślać się bogato wyposażonego wnętrza.

Przeczytaj także...

Kraków. Synagoga Wysoka na Kazimierzu

Autorka: Barbara Górecka

W 2008 roku synagogę odzyskała Gmina Wyznaniowa Żydowska. Odbyła się pierwsza uroczystość religijna od zakończenia II wojny światowej i pierwsza uroczystość religijna w Krakowie prowadzona przez rabina kobietę.

Kraków. Synagoga Remuh na Kazimierzu

Autorka: Barbara Górecka

Remuh to niewielka bożnica ufundowana w połowie XVI wieku, w stylu renesansowym, przez Izraela Isserlesa Auerbacha. Jest ona niezwykle ważnym miejscem dla wielu Żydów z całego świata, którzy przybywają tu modlić się nad grobem rabina Mojżesza, syna Izraela.

Kraków. Synagoga Tempel na Kazimierzu

Autorka: Barbara Górecka

Synagoga była kilkakrotnie przebudowywana, ale zachowała tę samą formę architektoniczną i styl mauretańsko-neorenesansowy. Kilka razy w roku odbywają się tu uroczyste ceremonie religijne, a uczestniczą w nich Żydzi z całego świata.

Poczytaj więcej o okolicy:

Kraków. Synagoga Poppera na Kazimierzu

Kraków. Kazimierz, konkurent stołecznego grodu

Kraków. Synagoga Tempel na Kazimierzu

Kraków. Stara Synagoga na Kazimierzu