Chocim
Twierdza na polsko-tureckiej rubieży
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Nie, to nie żart, lecz przypomnienie faktu, że w przeszłości Polska graniczyła na południowym wschodzie nie tylko z Rusią, Węgrami, Mołdawią i Wołoszczyzną, a w latach międzywojennych z Rumunią, ale także z tureckim Imperium Otomańskim.
Najsławniejszym zabytkiem tego pogranicza jest Chocim, leżący na prawym brzegu Dniestru. Twierdza, zwana tu Chocimską Fortecą, gdyż nią właśnie była najlepiej zachowana część z XIII i XIV wieku, ma długą, bogatą i burzliwą historię.
Drewniany gród Słowian
Powstała ona, jako jedna z pierwszych, a zarazem najważniejszych kamiennych warowni nad Dniestrem, już w połowie XIII wieku. Ale dzieje tego miejsca są o wiele starsze. Badania archeologiczne wykazały, że Chocim ? po ukraińsku Chotin, powstał już w VIII w. Wschodni Słowianie zbudowali koło brodu przez rzekę, na jej prawym brzegu, drewniany gród. Dookoła niego wyrosła osada handlowa. Obok przebiegał bowiem ważny międzynarodowy szlak łączący Ruś z ziemiami mołdawskimi i południowo-wschodnimi regionami Europy. Zaś umocniony gród strzegł przeprawy przed najazdami grabieżców.
Kamienna forteca Danyły Halickiego
Książę wołyński Danyło Halicki (1201-64), późniejszy pierwszy i jedyny (koronę otrzymał od papieża Innocentego IV w 1254 r.) król Rusi, zastąpił drewniany gród pierwszą kamienną fortecą. Wzniesiono ją na skalnym cyplu Dniestru koło brodu przez rzekę. Obecnie stoi w tym miejscu Baszta Północna. Zaś umocnienia rozciągały się na południe do późniejszego i obecnego Pałacu Komendanta. I chociaż w następnych latach i wiekach twierdza była niszczona, odbudowywana i rozbudowywana, to jej trzon przetrwał do naszych czasów. Obok niej rozwijało się miasteczko rzemieślniczo-handlowe.
Zmienne losy na pograniczu
Chocim i tutejsza forteca, później duża twierdza, należał najpierw do ruskich księstw: kijowskiego, wołyńskiego i halicko ? włodzimierskiego. Później przemiennie do Mołdawii, Turcji, Polski, Rosji, a obecnie do Ukrainy. Od połowy XVI do połowy XVII w. Chocim był znaczącym, regionalnym mołdawskim centrum handlowym. Natomiast twierdza rozbudowywana była kilkakrotnie. W końcu XIV w. Chocim znalazł się w granicach Księstwa Mołdawskiego, a hospodar Stefan III cel Mare ? Wielki (ok. 1435?1504), otoczył twierdzę murem o wysokości 40 i grubości5 metrów. Wewnątrz wykopano głębokie piwnice na pomieszczenia dla żołnierzy. A także 58-metrowej głębokości studnię. W XV-XVI w. twierdza była rezydencją mołdawskich władców ? hospodarów. Po pozbawieniu władzy Michała Walecznego (1557-1645), jego słabi następcy ulegli Turcji i Chocim, nazywany po turecku Chutin, stał się jej warownią na granicy z Rzeczypospolitą.
Na skraju Rzeczypospolitej
Wspomnę, bo to fakt raczej mało u nas znany, że XVI ? XVII-wieczne polskie wyprawy na ziemie mołdawskie były najczęściej przedsięwzięciami prywatnymi, a nie wojnami prowadzonymi przez Koronę. I często kończyły się klęskami. W roku 1615 twierdzę i miasto zdobyli Polacy. Chocimska forteca już na przełomie XVI i XVII wieku należała do ciasnych i przestarzałych. Nie posiadała np. działobitni. Dlatego podczas jednej z wypraw na Wołoszczyznę hetman wielki koronny Jan Zamoyski kazał zbudować w pobliżu zamku warowny obóz, który odegrał istotną rolę w przyszłych bitwach. O nich napiszę w kolejnym artykule.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Twierdza w Chocimiu na filmie z drona:
https://www.youtube.com/watch?v=hXJPVDhc7zs