Jazłowiec
Tyle pozostało z minionej sławy…

Niegdyś Jazłowiec był kresową twierdzą, ważną w systemie obrony Rzeczypospolitej przed najazdami tatarskimi i tureckimi, porównywaną nawet z Kamieńcem Podolskim. Dziś to tylko osada na dosyć głuchej ukraińskiej prowincji.
fot: Cezary Rudziński
Jazłowiec. Tyle pozostało z minionej sławy…
Powoli prowadzone są remonty odzyskanej części pomieszczeń klasztornych, grobowca, parku. Klasztor, w którym mieszka niewielkie grono mniszek ukraińskich i polskich, znowu przyciąga wiernych.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Hej dziewczyny, w górę kiecki. Jedzie ułan Jazłowiecki. To najbardziej znana, może dlatego, że trochę swawolna, strofka piosenki sławnego 14 pułku ułanów II Rzeczypospolitej. Nazwę „Ułanów Jazłowieckich” pułk przyjął 11 lipca 1919 roku po trzydniowej bitwie w wąwozach koło Jazłowca. Z minimalnymi stratami – tylko jednym poległym – rozgromił on wojska ukraińskie.

Niegdyś Jazłowiec (Язловець) był kresową twierdzą nad Olchowcem, ważną w systemie obrony Rzeczypospolitej przed najazdami tatarskimi i tureckimi, porównywaną nawet z Kamieńcem Podolskim. Dziś, niestety, jest to tylko osada (prawa miejskie Jazłowiec posiadał w latach 1519-1934) na dosyć głuchej ukraińskiej prowincji. Ale z odradzającym się po komunistycznym pogromie klasztorem niepokalanek założonym w 1862 roku i zrujnowanym zamkiem, który kilka lat temu przeszedł w ręce prywatne i nie wiadomo, co z tego wyniknie.

A przecież przeszłość miał wspaniałą?

Zbudowany został w XIV w. w jednej z najstarszych polskich osad na Podolu przez ród książąt Buczackich herbu Habdank, którzy ustanawiając tu swoją siedzibę, przyjęli nazwisko Jazłowieckich. Miasto i zamek były ważnym punktem nie tylko z obronnego, ale i handlowego punktu widzenia. Potwierdza to fakt, że zamieszkiwali w nim także Ormianie i mieli w nim własny kościół. A według niektórych źródeł nawet drugie, obok lwowskiego, biskupstwo na tych ziemiach I Rzeczypospolitej. Świątynia ta należy obecnie do grekokatolików, ale zachowały się w niej, a ściślej na zewnątrz, na obmurowaniu studni, resztki ormiańskich napisów.

Znani obywatele

W Jazłowcu urodził się nasz poeta Kornel Ujejski. Prawdopodobnie też się tu urodził, a na pewno został tu pochowany w podziemiach gotyckiego kościoła parafialnego, niestety obecnie w kompletnej ruinie – najwybitniejszy polski kompozytor renesansowy i „ojciec” naszej muzyki sakralnej, Mikołaj Gomółka.

Jazłowiecki zamek przechodził zmienne losy

W XVI w. potomkowie jego założycieli rozbudowali go, wzmocnili mury potężnymi portalami, zaś sam zamek renesansowymi obramowaniami okien. Niestety późniejsi właściciele, Radziwiłłowie, a zwłaszcza Koniecpolscy, w których ręce przeszedł on w XVII w., nie dbali o twierdzę. Hetman polny koronny Stanisław Koniecpolski (1594-1646) wybudował nawet na fundamentach tzw. dolnego zamku jedną ze swoich magnackich rezydencji. Po haniebnym dla Polski Traktacie Buczackim, Jazłowiec wraz z innymi zamkami i miastami części Podola dostał się na 12 lat pod panowanie Wielkiej Porty. Wyludniony i zniszczony nigdy już jednak po tym nie wrócił do dawnej świetności gospodarczej i znaczenia obronnego. W 1747 r. właścicielem zamku i miasta został książę Stanisław Poniatowski, ojciec naszego ostatniego króla. Jego tutejsza działalność ograniczyła się jednak niemal wyłącznie do umieszczenia na frontonie pałacu rodowego herbu – Ciołka i Pogoni Czartoryskich. A także przeniesienia z zamku renesansowych portali i ozdobienia nimi przejścia pod drzwiami do parku. No i umieszczenia nad nimi słynnej dewizy: HONESTUS RUMOR EST ALTEM PATRIMONIUMDobra sława jest drugim dziedzictwem.

Czytaj dalej - strony: 1 2
 

Komentarze: 3

    jog, 17 czerwca 2013 @ 16:22

    Oj nie tak! Wszystko pięknie, ale figura Matki Boskiej jest teraz w SZYMANOWIE (u sióśtr), a nie w Niepokalanowie. To tylko kilka km, ale spora różnica, bo (tak na marginiesie) NIE MA miejesowości Niepokalanów, to jest nazwa klaszoru (tak jak Jasna Góra(, a znajduje się w Paprotni (stacja Teresin).

    Czeslaw Kuliczkowski, 27 lipca 2019 @ 23:25

    ,Znani obywatele’ – uwazalbym, ze obok innych osob, powinni byc ujeci m.in. Israel Baal Szem Tow (1698-1760), slynny mistyk zydowski i tworca chasydyzmu w Galicji, ktory sluzyl potrzebom jazlowieckiej synagogi oraz Karol Dominik Witkowski (1860-1910), malarz portrecista urodzony w Jazlowcu, w USA znany jak Karl Witkowski.

    Waldemar, 8 sierpnia 2019 @ 08:11

    Może trochę więcej zdjęć proszę . Mnie się lepiej ogląda niż czyta .
    A na fotce jest tylko jeden narożnik klasztoru ?

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij