Wąchock
Słynny sołtys i opactwo cystersów

Głównym i jedynym zabytkiem miasteczka jest klasztor cystersów, wokół którego ono powstało. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1179 roku, kiedy to biskup krakowski Gedeon sprowadził do niego zakonników.
fot: Cezary Rudziński
Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
Budynek klasztorny wybudowany został przy południowej stronie kościoła, wokół wirydarza ?głównego dziedzińca wewnętrznego.
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
  • Wąchock. Słynny sołtys i opactwo cystersów
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Odnotowano też nadanie, staraniem cystersów, Wąchockowi praw miejskich magdeburskich w 1454 r. przez Kazimierza Jagiellończyka. Chociaż, tu ciekawostka, jeszcze w połowie XIX wieku w miasteczku, poza klasztorem i fabryką, były tylko trzy domy murowane.

To nie carat skasował opactwo

Nieprawdziwa jest informacja o kasacji, w 1819 roku, opactwa przez rząd carski. Tereny te znajdowały się bowiem wówczas w Królestwie Polskim, mającym sporą autonomię od władz w Petersburgu. W rzeczywistości kasacja nastąpiła na mocy bulli ?Ex imposita Nobis? papieża Piusa VII, wydanej zgodnie z dekretem prymasa Franciszka Skarbka-Malczewskiego. Przeprowadzona została zaś przez Komisję Rządową Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego pod przewodnictwem Stanisława Kostki Potockiego i Stanisława Staszica. Przez niemal półtora wieku klasztorny kościół służył miejscowej parafii, a pomieszczenia klasztorne – szkołom. Zakonnicy wrócili tu dopiero w 1951 r. w okresie szalejącego w Polsce stalinizmu. A w 1964 r. klasztor podniesiony został do rangi opactwa.

Bohaterskie karty

W 1863 r. gen. Marian Langiewicz przeprowadził w klasztorze koncentrację powstańców, a 1400 założyło obóz tu warowny. Stoczono też bitwę z wojskami rosyjskimi. Za pomoc powstańcom styczniowym Wąchock stracił w 1869 r. prawa miejskie, a odzyskał je dopiero w 1994 r. W 150-rocznicę tamtych wydarzeń mieszkańcy postawili mu w centrum miasteczka  pomnik z szablą oraz tekstem na cokole: Dyktator Powstania Styczniowego. Gen. Marian Langiewicz. 1827-1887. Wąchock 1863-2013. W pobliżu stoi inny kamienny pomnik, poświęcony mjr Janowi Piwnikowi – „Ponuremu”, legendarnemu dowódcy zgrupowania partyzanckiego Armii Krajowej „Ponury”. Dodam, że na wewnętrznych ścianach murów opactwa znajduje się wiele tablic pamiątkowych przypominających nasz ruch oporu podczas II wojny światowej i okupacji niemieckiej.

Klasztor i romański kościół

Budynek klasztorny wybudowany został przy południowej stronie kościoła, wokół wirydarza – głównego dziedzińca wewnętrznego. Od XVII w. otaczają go, zachowane do naszych czasów, krużganki. Na ich ścianach umieszczono stacje Drogi Krzyżowej oraz tablice i dekoracje. Uwagę przyciągają zwłaszcza piękne, kamienne romańskie kolumny w kapitularzu. Ozdobione są one wizerunkami gołębi, lwów, wilków i smoków. Odnaleźć można także rzadkie w polskiej architekturze sakralnej motywy uskrzydlonej postaci Chrystusa. Dodam, że jest to jeden z najcenniejszych klasztornych zabytków romańskich w kraju. W jego kompleksie są również refektarz – klasztorna jadalnia, fraternia – miejsce pracy zakonników, sień i karcer dla wymagających ukarania, a także ogrody. Starszy od budynku klasztoru jest stanowiący część tego kompleksu architektonicznego kościół św. Floriana. Romański, zbudowany z kamiennych bloków szaro-żółtego i brunatno-czerwonego piaskowca. Ale częściowo również z cegieł użytych do budowy sklepień. Całość według wzorów ówczesnych bazylik o trzech nawach, z transeptem i płytkim, zamkniętym prezbiterium.

Włosi i Polacy

Podczas budowy kościoła zastosowano po raz pierwszy w Polsce sklepienia krzyżowo-żebrowe. Większość prac kamieniarskich i rzeźbiarskich wykonywali rzemieślnicy pochodzenia włoskiego. Natomiast snycersko-rzeźbiarskie – polscy. Wiadomo np. że przed rokiem 1740 prowadził je warsztat Antoniego Frąckiewicza, nawiązujący do twórczości Włocha Baltazara Fontany. Rzeźby do ołtarzy i ambony wykonał krakowski mistrz Wojciech Rojowski. Natomiast w połowie XVIII w. ściany wewnętrzne kościoła freskami pokrył malarz Radwański. Warte zobaczenia są ołtarze, głównie barokowe, z obrazami i rzeźbami świętych, zaś w głównym – Matki Bożej.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij