Kalisz
Wspomnienie o carskim gubernatorze
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kalisz w czasie zaborów był przygranicznym miastem. Granica państwowa oddzielała tu wtedy Prusy i Rosję. Może dlatego w mieście tym mieszkało wielu cudzoziemców. Integrowali się oni z polskim społeczeństwem.
Niemcy prowadzili swoje biznesy. Byli fabrykantami, adwokatami, lekarzami i najczęściej swoje groby mają na cmentarzu ewangelickim przy Rogatce. Walczyli przeciwko hitlerowcom w czasie II wojny światowej po stronie polskiej.
Rosjanie byli najczęściej wojskowymi lub ludźmi mianowanymi do władz lokalnych. Mieli w Kaliszu dużą cerkiew zbudowaną w roku 1877 pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Tę cerkiew rozebrano w roku 1920 a z materiałów rozbiórkowych zbudowano w roku 1929 mniejszą pod tym samym wezwaniem, dziś znajdującą się przy Parku Miejskim. Jednym z carskich gubernatorów, który był przychylny Polakom i pracował na rzecz miasta, był Michaił Pietrowicz Daragan. Pełnił urząd w latach 1885-1902.
Rodzinne koneksje
Michaił Pietrowicz Daragan urodził się w 1834 roku w rosyjskim mieście Tuła pod Moskwą, w rodzinie szlacheckiej. Ojciec generał lejtnant Piotr Michajłowicz Daragan (1800-75) był gubernatorem Tuły. Uczestniczył w wojnach z Turcją w roku 1828 i w tłumieniu polskiego powstania listopadowego w latach 1830-31.
Matką kaliskiego gubernatora była Anna Michajłowna (1806-77), pedagog dziecięcy i autorka książek dla dzieci. Michaił Daragan miał brata i trzy siostry. Ożenił się w roku 1868 ze starszą od niego o 14 lat Jekateriną Nikołajewną Stołpakową. Jekaterina i Michaił mieli tego samego dziadka bo ich matki były rodzonymi siostrami.
Z tego małżeństwa urodziło się sześcioro dzieci. Córki: Maria (1871-91), Anna (1872-89), Jelizawieta (1877-1917), Jewgienija (1887-1917) oraz synowie: Piotr (1874-1960; od 1911 r. pułkownik wojsk rosyjskich, dowódca białych w okresie wojny domowej, później na emigracji w Jugosławii, zmarł w RFN) i Iwan (1884-1977; podpułkownik wojsk rosyjskich, od 1920 na emigracji w Polsce – był oficerem Wojska Polskiego, uczestnikiem bitwy warszawskiej przeciw bolszewikom; od 1948 w Argentynie, zmarł w USA).
Wojskowa kariera
Michaił Pietrowicz Daragan wstąpił do wojska w 1852 roku. Na stopień porucznika awansowano go rok później. Z Pułku Strzelców Rodziny Carskiej skierowano go w roku 1857 do Mikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego, którą rok później ukończył. Służbę wojskową zakończył w roku 1864 w stopniu pułkownika. Po przejściu do cywila rozpoczął w roku 1869 pracę na stanowisku radcy stanu.
W 1870 r. został powołany na stanowisko wicegubernatora guberni mińskiej, w roku 1876 został gubernatorem czernihowskim a w roku 1878 wołogodzkim ale niebawem zrezygnował z tego stanowiska. 21 stycznia 1883 roku został gubernatorem guberni kaliskiej i był nim do roku 1902. Współcześni wspominali go jako człowieka światłego i życzliwego mieszkańcom Kalisza. Za jego rządów nastąpił rozkwit miasta.
Zasługi dla kolei
Kaliszanie i prusacy od lat zabiegli o budowę linii kolejowej warszawsko kaliskiej. Car miał jednak obawy, że na wypadek wojny wróg może wykorzystać kolej. Na czele komitetu budowy, który powstał w roku 1892 stał gubernator Daragan. Dzięki jego osobistemu wstawiennictwu car w 1898 roku wydał zezwolenie na budowę linii kolejowej z Kalisza przez Łódź do Warszawy a w 1900 roku zatwierdził plany techniczne. Termin zakończenia prac zaplanowano na rok 1903, ale na terenie Guberni Kaliskiej budowa trwała tylko 6 miesięcy. W tym czasie wzniesiono dwa mosty na Warcie pod Sieradzem i na Prośnie pod Kaliszem. Na całej trasie zbudowano 133 mosty. Potem linię przedłużono do Skalmierzyc na terenie Prus.
Inne działania gubernatora
Za rządów Daragana powstała szkoła realna przeniesiona z Włocławka, ratusz, nowy teatr (te budynki zostały zburzone w roku 1914 przez Niemców) przytułek dla starców, budynek straży ogniowej, dwa mosty, rozbudowano cmentarze na Tyńcu i na Majkowie. Gubernator szczególnie umiłował kaliski park miejski. Wzniesiono w nim oranżerię, figury parkowe i sztuczne ruiny.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz