Slatiňany
Zabytkowy pałac ze stadniną w tle
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Z parkingu do pałacu prowadzi dróżka obok zabytkowego kościoła św. Marcina z XIV w, przebudowanego w stylu neogotyckim w latach 1891-92, połączonego z nim na wysokości piętra murowanym, zakrytym korytarzem.
To nie pierwsze w Czechach takie przejście ułatwiające „wielmożnym” przechodzenie z domu do świątyni na modły bez konieczności wychodzenia na zewnątrz, a i kontaktu z „plebsem”…
Widziałem wiele czeskich zamków, ale nie przypominam sobie, abym był wcześniej w zamku czy pałacu, który w przeszłości tyle razy zmieniał właścicieli. Gdy czytam tylko skróconą historię pałacu w miejscowości Slatiňany u podnóża Gór Żelaznych, to zaczynam się gubić.
W XII wieku drewniana twierdza
Pierwsza pisemna wzmianka o Slatiňanach pochodzi z 1294 roku. Wówczas na skalistym cyplu nad rzeką Chrudimką stała drewniana gotycka twierdza. Według czeskiego historyka Augusta Sedláčka, jej właścicielem w latach 1294-97 był František ze Slatiňan. W następnym wieku majątek powiększył się o wsie rozsiane wokół miejscowości Chrudim i mniej więcej w takiej formie pozostał do połowy XV wieku. Wówczas Slatiňany wykupił częściowo czeski szlachcic Vítek z Talmberka, oddany stronnik czeskiego króla Jerzego z Podiebradów (1420-71).
W roku 1469 – był to okres walk religijnych i o władzę – twierdzę zajął i zniszczył polityczny wróg króla, Zdenek Konopišťski ze Šternberka. Wkrótce po tym, w latach 70. XV w. majątek Slatiňany przeszedł w posiadanie rycerza Zigmunda Šárovca z Šárova, którego syn Václav rycerz-rozbójnik zdołał przed schwytaniem i straceniem go sprzedać dobra miastu Chrudim. Jednak w 1547 r. w przeważającej mierze jego protestancka rada miejska przyłączyła miasto do antyhabsburskiego ruchu oporu, za co po zwycięstwie wojsk cesarskich zostało ono surowo ukarane.
Rezydencja rodu Auerspergów
Chrudim stracił wszystkie swoje dobra, a król Ferdynand I Habsburg (1503-64) sprzedał je swojemu sojusznikowi i jednemu z najbogatszych czeskich szlachciców, Janowi „Bogaczowi” z Pernštejna. Ten szybko sprzedał połączony folwark Slatiňany i Rabštejn, po czym w następnych latach ich właściciele zmieniali się kilkakrotnie. W 1575 r. za 19,5 tys. groszy miśnieńskich kupił je rycerz (według innych źródeł praski mieszczanin, który dopiero po tym został podniesiony do stanu szlacheckiego) Bohuslav Mazanec i na miejscu twierdzy wybudował renesansowy zamek. Nie dokończył go jednak według wcześniejszych planów z braku środków.
Następne blisko dwa wieki, to kalejdoskop zmieniających się właścicieli. Dopiero w roku 1746 stał się na blisko dwa wieki własnością tego rodu Auerspergów. Jednego z najstarszych, najszlachetniejszych i najbogatszych rodów w całej monarchii habsburskiej. A Slatiňany stały się jego letnią rezydencją. Okres ten uważa się za wyjątkowo ważny. Dokonano bowiem kilka znaczących rozbudów i przebudów pałacu, zbudowano przylegający do niego park angielski i duże stajnie.
Powojenne losy
Również w latach I Republiki (Czechosłowacji 1918-38) pozostawał on ulubioną rezydencją tej książęcej rodziny. Po bezdzietnej śmierci w 1938 r. ostatniego z rodu Auerspergów, majątek kupił, już podczas wojny, jego siostrzeniec Josef Karel Trauttmansdorff. Został on skonfiskowany przez państwo w 1945 r. na mocy dekretów prezydenta Eduarda Benesza. Po upaństwowieniu meble i wyposażenie pałacu przekazano do różnych instytucji kulturalnych, m.in. muzeów: Wojska, Narodowego, Sztuki i Przemysłu, Instytutu Historii Sztuki Akademii Nauk i Zamku Žleby.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz