Szczecin
Złoty wiek Pomorza w Narodowym
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wizerunek księcia Filipa I wybrany został przez organizatorów stałej wystawy w Muzeum Narodowym Złoty wiek Pomorza. Sztuka na dworze książąt pomorskich w XVI i XVII wieku jako jej wyróżnik ikonograficzny.
Ujęty w interesującym graficznie plakacie w kompozycji z liternictwem wprowadza w atmosferę wystawy, opartej na około 100 eksponatach, które powstały w okresie największej świetności dynastii Gryfitów, w epoce uznanej za ?złoty wiek?. Datuje się go od końcowego okresu panowania księcia Bogusława X, przez całe szesnaste stulecie, w którym na Pomorze zawitały Reformacja i zainteresowanie sztuką renesansu włoskiego ? po okres rządów książąt Filipa II i Fryderyka I, na początku siedemnastego wieku, dla Pomorza lat tragicznej w skutki wojny trzydziestoletniej i kresu dynastii. Portret Filipa I pędzla Lucasa Cranacha Młodszego, wykonany w 1541 r. jest jednym z przykładów budowania autorytetu władców i powagi ich dworów za pomocą dzieł sztuki, szczególnie nasilonego w Europie w okresie odrodzenia.
Dzieje książecego portretu
Filip I, wnuk Bogusława X , książę wołogoski przedstawiony jest na obrazie w wieku 26. lat, jako władca pewny siebie, patrzący w przyszłość. To portret wyidealizowany, jednocześnie wiernie, drobiazgowo oddający oblicze księcia i jego reprezentacyjny strój. Powstał na podstawie szkicu węglem podmalowanego, znajdującego się w zbiorach Musée des Beaux-Arts w Reims. Kopia szkicu wykonanego przez hrabiego Alfreda von Ketelhodta podczas wystawy Sztuki piękne na Pomorzu, zorganizowanej w 1937 r. w Pomorskim Muzeum Krajowym w Szczecinie, na której szkic był prezentowany, jest również obiektem obecnej wystawy. Interesujące są dzieje i losy portretu Filipa I. Wykonana już w 1550 r. kopia obrazu należała do kolekcji wizerunków protestanckich książąt, przeznaczonej dla Marcina Lutra, obecnie znajdującej się w zbiorach sztuki Verte Coburg. To ta kopia eksponowana była m.in. na wystawie Sztuka na dworze książąt Pomorza Zachodniego w XVI-XVII wieku, zorganizowanej w Zamku Królewskim w Warszawie, w 1986r. Pytanie, dlaczego kopia? Bo oryginał, od 1936 r. własność Pomorskiego Muzeum Krajowego, zdeponowany w czasie wojny w skarbcu Miejskiej Kasy Oszczędnościowej, zniknął. Dopiero w 1994 r. pojawił się na rynku aukcyjnym, najpierw w Wiedniu, potem w Zurychu i tam, w 1999 r. został kupiony do szczecińskiego Muzeum Narodowego. Szybciej Muzeum Narodowe odzyskało, również zaginiony rysunek, kopię szkicu do obrazu. Ujawniono ją w 1957 r. w Desie!
Pamiątek odzyskiwanie
Oglądając szczecińską wystawę trzeba pamiętać, że wypełniają ją dzieła zbierane przez niemieckich i polskich muzealników (czasem w drodze powtórnego odzyskania, jak w nieodosobnionym przypadku portretu Filipa I). Po śmierci ostatniego z Gryfitów, ich zbiory i fundacje ulegały stopniowemu rozproszeniu, często ? bezpowrotnemu zniszczeniu. Po dwustu latach, odżyła na początku XIX wieku pamięć o Gryfitach, o czasach świetności ich rządów i Księstwa Pomorskiego, ?stając się dla mieszkańców Pomorza powodem do dumy i identyfikacji z regionem? (cyt. ze wstępu do katalogu).
Dodaj komentarz