Szczecin
Gabinet Lubinusa na Zamku

Ekspozycja, bogata w unikalny zbiór map, jest również historią na skróty narodzin kartografii, dzięki rycinom przedstawiającym prace miernicze czy replikom używanych przez geografa instrumentów pomiarowych
fot: Halina Puławska
Szczecin. Gabinet Lubinusa na Zamku
Trwały ślad dokonań Lubinusa w postaci map Pomorza zawdzięczamy zleceniom książąt pomorskich na ich wykonanie.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Wielka Mapa Księstwa Pomorskiego ? tłoczenie z 1758 r., Mapa Księstwa Rugijskiego z 1609 r. oraz Nowa Najświetniejsza Mapa Księstwa Pomorskiego z 1633 r. są trzonem Gabinetu Lubinusa w Zamku Książąt Pomorskich. To stała wystawa prezentująca XVII-wieczne zabytki kartograficzne Księstwa Pomorskiego.

Bohaterem gabinetu jest twórca map Eilhard Lubinus. Ekspozycja, bogata w unikalny zbiór map, jest również historią na skróty narodzin kartografii, dzięki rycinom przedstawiającym prace miernicze czy replikom używanych przez geografa instrumentów pomiarowych ? astrolabium, kwadrantu, laski Jakuba. Model siedemnastowiecznej fregaty użyczony przez Muzeum w Wolgast sygnalizuje, iż powstawanie map związane było z morskimi podróżami.  

Kim był patron wystawy 

Eilhardus Lubinus (Eilhard, Eilert Lübben) urodził się w rodzinie pastora  luterańskiego 23 marca 1565 r. w Westerstede koło Oldenburga. Wychowanek uniwersytetu w Rostocku był również jego wykładowcą z wszechstronnymi zainteresowaniami: filologią, poezją, matematyką, geografią i teologią. Był ponadto wydawcą prac starożytnych autorów oraz słowników. Jego „Lexicon Clavis Graecae linque” miał aż jedenaście wydań. Lubinus zmarł w Rostocku 2 czerwca 1621 r. i został pochowany w nieistniejącym kościele św. Jakuba. Trwały ślad dokonań Lubinusa w postaci map Pomorza zawdzięczamy zleceniom książąt pomorskich na ich wykonanie.

Mapa Rugii

Dla księcia Filipa Juliusza panującego w Wołogoszczy Lubinus wykonał w 1608 r. swoje pierwsze dzieło kartograficzne ? mapę Rugii, na której zaznaczył 475 miejscowości, w tym 445 na samej wyspie. Mapa zawiera nazwy terenowe, a na pionowych pasach bordiury umieszczone są herby szlachty rugijskiej. Herby Księstwa Rugijskiego i Księstwa Pomorskiego wypełniają pola obok wyspy. Mapę zdobią wizerunki czterech morskich stworów, dwa galeony i dwie róże wiatrów. Tak opracowana, po dokonaniu przez Lubinusa pomiarów astronomicznych, odległościowych i kątowych, stała się Mapa Rugii przez prawie 150 lat wzorcem do tworzenia innych map wyspy. Wyrytowana została w 1609 r. w Amsterdamie, w oficynie Jodocusa Hondiusa oraz opublikowana w atlasie Merkatora/Hondiusa ?L’Atlas ou Meditationes cosmographiques?. Oficyny amsterdamskie już w XVI w. publikowały nowe mapy wszystkich krajów, które następnie kopiowane, upowszechniały wiedzę o regionie i krajach w całej Europie. To w Niderlandach w 1570 r. stworzono pierwszy w dziejach atlas geograficzny, którego kształt obowiązywał przez następne stulecia.

Nowa Najświetniejsza Mapa Księstwa Pomorskiego

Mapą atlasową, podobnie jak mapa Rugii jest również Nowa Najświetniejsza Mapa Księstwa Pomorskiego, pomniejszona wersja dzieła Lubinusa ? Wielkiej Mapy Księstwa Pomorskiego ? z 1618 r.  Utworzona w oficynie Jodocusa Hondiusa i Johannesa Janssoniusa została wydana po raz pierwszy w 1633 roku, potem wielokrotnie powielana (ze zmianami elementów zdobniczych).

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 11 kwietnia 2014; Aktualizacja 15 kwietnia 2014;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij