Warka
Muzeum bohatera dwu narodów
W dawnej wsi Winiary, teraz już części miasta Warka, znajduje się bardzo ciekawe Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego.
Mieści się ono w dawnym pałacu wzniesionym na miejscu wcześniej stojącego w tym miejscu szlacheckiego dworu, na szczycie skarpy nad doliną Pilicy, lewego dopływu Wisły. Nazwa, która pochodzi od uprawianej przez tutejszych mieszkańców winorośli i wyrabianego z winogron wina na potrzeby pobliskiego grodu Stara Warka, znana była już przed rokiem 1302.
Przodkowie Kazimierza Pułaskiego
Właścicielami Winiar byli przeważnie starostowie wareccy. Jeden to z nich, Stanisław Antoni Szczuka herbu Grabie (1654-1710), podkanclerzy litewski i współpracownik króla Jana III Sobieskiego. To on zbudował około roku 1689 na miejscu dworu pałac z folwarkiem. Jego projektantem był architekt Augustyn Wincenty Locci, budowniczy pałacu w Wilanowie. Na przełomie wieków XVII i XVIII wioska Winiary należała do starosty Ludwika Zielińskiego, chorążego łomżyńskiego, pradziadka Kazimierza Pułaskiego.
A następnie do, również właściciela Winiar i starosty wareckiego, Józefa Pułaskiego, ojca Kazimierza, później twórcy i marszałka Konfederacji Barskiej zawiązanej w 1768 roku. To w tym pałacu, a także otaczającym go parku, spędził dzieciństwo późniejszy bohater dwu narodów: polskiego i amerykańskiego. Przypomnę, że jako 17-latek był on paziem na dworze królewicza saskiego Karola w Mitawie w Kurlandii. Mając 23 lata przystąpił do antyrosyjskiej konfederacji, był jednym z jej dowódców i obrońców Częstochowy w 1777 r.
Najsłynniejsi w USA Polacy
Zmuszony do emigracji – szczegóły pomijam, został „ojcem amerykańskiej kawalerii” i generałem brygady. Zmarł z ran odniesionych w bitwie pod Savannah. Stając się, obok Tadeusza Kościuszki a później aktorki Heleny Modrzejewskiej i pianisty oraz polityka Ignacego Jana Paderewskiego jednym z najbardziej czczonych w Stanach Zjednoczonych Polaków. I to głównie im poświęcone jest wareckie muzeum.
Od gimnazjum do muzeum
Po II wojnie światowej i reformie rolnej pałac i park stały się własnością Skarbu Państwa. Powstało w nim najpierw Samorządowe Gimnazjum Ogólnokształcące, pierwsze w Warce, a następnie liceum. W roku 1951 rozpoczęło tu działalność Muzeum Regionalne PTTK.
Pałac przeszedł dwie przebudowy. Pierwsza, w latach 1962-66, dostosowała go do potrzeb muzealnych. Muzeum historyczno–biograficzne im. Kazimierza Pułaskiego powstało w Warce w roku 1961, a w pałacu, wraz z przylegającym do niego zabytkowym parkiem, ma siedzibę od 1967 roku. W 1979 r., z okazji 200 rocznicy śmierci gen. K. Pułaskiego, w pobliżu pałacu i na obrzeżu parku stanął jego pomnik autorstwa rzeźbiarza Kazimierza Danilewicza.
Drugi remont generalny pałacu w latach 2008-2015 obejmował modernizację budynku z dostosowaniem go do potrzeb również osób niepełnosprawnych, a także budowę Centrum Edukacyjno-Muzealnego z kawiarnią „Savannah”.
Nowa Sień
Muzeum zajmuje wszystkie trzy poziomy pałacu. Główne sale są na parterze i każda z nich poświęcona jest jednej historycznej postaci. Przedstawiono je w sposób tradycyjny, ale bardzo ciekawy, z mnóstwem oryginalnych, również historycznych eksponatów.
Dodaj komentarz