Zakopane
Stary cmentarz na Pęksowym Brzyzku
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Stary cmentarz w Zakopanem zwany jest również cmentarzem na Pęksowym Brzyzku. Nazwa ta pochodzi od nazwiska darczyńcy ziemi, na której jest zlokalizowany, Jana Pęksy. A brzyzek w gwarze góralskiej oznacza urwisko nad potokiem. W pobliżu płynie Młyński Potok.
Pierwotnie cmentarz sięgał do tego potoku ale hitlerowcy w czasie drugiej wojny światowej zmniejszyli go prawie o 1/3 żeby poprowadzić drogę w kierunku Gubałówki. Dziś to ulica Na Gubałówkę. A do cmentarza dochodzi się najstarszą ulicą Zakopanego – Kościeliską. Po drodze mijamy drewniane chaty w stylu zakopiańskim i dochodzimy do drewnianego kościoła pw. Matki Bożej Częstochowskiej.
Kościół MB Częstochowskiej
Budowę kościoła sfinansowała właścicielka dóbr ziemskich w Zakopanem Klementyna ze Sławińskich Homolacsowa. Zbudowali go w roku 1847 góralscy cieśle pod kierunkiem Sebastiana Gąsienicy-Sobczaka. Ale już w latach 1851-52 z inicjatywy księdza Józefa Stolarczyka kościół rozbudowano i dostawiono wieżę. Całość wykonano z drewna modrzewiowego z dachem pokrytym gontem i wieżyczkami zwieńczonymi w sygnaturki. Pierwotnie kościół miał wezwanie św. Klemensa, z wdzięczności dla Klementyny. Ale od roku 1930 przyjął wezwanie Matki Boskiej Częstochowskiej. W ołtarzu głównym jest kopia tego wizerunku. Wnętrze zdobią ludowe świątki i malowidła. Drogę krzyżową namalowała na szkle Ewelina Pęksowa. Trzy ołtarze wykonał rzeźbiarz Wojciech Kułach z Gliczarowa. Kościół jest filią parafii Najświętszej Rodziny.
Tatrzańska nekropolia
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku założono w 1848 roku, a w roku 1931 wpisano go do rejestru zabytków i nadano mu nazwę Cmentarza Zasłużonych – to już trzecia nazwa obowiązująca obok pozostałych. Każdy pochówek wymaga zgody konserwatora zabytków. Jest tu około 500 grobów a cmentarz otoczony jest kamiennym murem. Wiele nagrobków to dzieła sztuki z motywami podhalańskimi wykonane w drewnie, metalu, na szkle. Wiele z nich pochodzi z pracowni Władysława Hasiora. Bramę wiodącą na cmentarz zaprojektował sam Stanisław Witkiewicz.
Warto wiedzieć
Na cmentarzu pochowani są ludzie, którzy zasłużyli się dla Zakopanego, Podhala i Polski, artyści, społecznicy, taternicy, m.in.:
* Tytus Chałubiński
* Stanisław Witkiewicz
* Kornel Makuszyński
* Kazimierz Przerwa-Tetmajer
* Władysław Hasior
* Jan Krzeptowski – Sabała
* Helena i Stanisław Marusarz
* Bronisław Czech
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz