Baranów Sandomierski
Najpiękniejsza rezydencja magnacka
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Baranów Sandomierski leży w województwie podkarpackim. Na prawym brzegu Wisły stoi w tym mieście najcenniejsza i najpiękniejsza dawna rezydencja magnacka.
Imponujący renesansowy zamek jest jednym z najlepiej zachowanych w Europie. Obecny jego kształt zawdzięcza rodzinie Leszczyńskich. Ukształtowano go na wzór królewskiego Wawelu w Krakowie i nazwano ?Małym Wawelem?.
We władaniu Leszczyńskich
Pierwszymi właścicielami rycerskiego dworu byli Baranowscy herbu Grzymała. Po nich byli Górkowie. W 1569 roku Rafał Leszczyński herbu Wieniawa nabył baranowskie włości od Stanisława Górki. W 1583 roku Leszczyński ukończył budowlę obronną która stanęła obok średniowiecznego założenia mieszkalnego. Powstał piętrowy dwór z dwiema basztami. Na przełomie XVI i XVII wieku Andrzej Leszczyński rozbudował dwór w okazały zamek. W latach dwudziestych XVII wieku Rafał Leszczyński otoczył go bastionami. Ozdobił wnętrza sztukaterią. Rafał Leszczyński był ostatnim właścicielem zamku z tego rodu. Jego syn Stanisław Leszczyński był królem Polski.
Secesyjne ozdoby
W 1677 roku zamek kupił książę Jerzy Wiśniowiecki. W wyniku ślubu wdowy po Wiśniowieckim z Józefem Lubomirskim, rezydencja znalazła się w rękach Lubomirskich. Marszałek Lubomirski przebudował elewacje zamkowe, wybudował galerię obrazów, wzbogacił wystrój wnętrz. Od 1720 roku zamek był w posiadaniu rodów: Sanguszków, Małachowskich, Potockich i Krasickich. W 1849 pożar strawił mury. Właścicieli nie było stać na odbudowę, więc zamek podupadał. W 1867 roku posiadłość nabył Feliks Dolański herbu Korab. Kolejny pożar zniszczył zamek. Odbudowali go Dolańscy. Krakowski architekt Tadeusz Stryjeński dokonał zmian w rozkładzie pomieszczeń. W narożnej komnacie parteru urządzono secesyjną kaplicę. Została ozdobiona imponującymi witrażami Józefa Mehoffera. Ołtarz miał piękny obraz Jacka Malczewskiego pod tytułem ?Matka Boska Niepokalana?. Do 1940 roku w zamku mieszkał Roman Dolański. W czasie II wojny sowieci doszczętnie zniszczyli wyposażenie rezydencji. W salonach palili porozbijane zabytkowe meble. Dewastacja trwała dwa lata.
Dziś na dziedzińcu
Obecnie jest to budowla trójkondygnacyjna na planie prostokąta. Posiada w narożach cztery okrągłe baszty i prostokątną wieżę pośrodku ściany frontowej. Dziedziniec położony jest na wysokości piętra. Wchodzi się na niego po schodach. Z trzech stron otoczony jest pięknymi dwukondygnacyjnymi krużgankami. Dziedziniec z trzech stron otaczają dwupiętrowe skrzydła mieszkalne. Kolumny krużganków ozdobiono maszkaronami. Od strony wejścia znajduje się loggia z prowadzącymi na piętro paradnymi schodami. Wyżej widać dekoracyjny grzebień attyki. Wnętrza zamku dekorowane są przez Jana Falconiego oraz Tylmana z Gameren. Na sklepieniu krużganków wymalowane są wszystkie herby rodowe. Ogród w stylu francuskim jest pięknie utrzymany, a w nim wyjątkowa roślinność.
Hotelowe wnętrza
Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku prowadzono odbudowę zamku. Potem utworzono tu muzeum. Od 1997 jest własnością Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. Obecnie znajduje się tu hotel. Ciekawe są czwartkowe popołudnia. To Zamkowe Biesiady organizowane przez cały rok. Corocznie na wiosnę organizowany jest Festiwal Kuchni Dworskiej i Kiermasz Wielkanocny. Jest to jednak imprezy dla wybranych?
Warto wiedzieć
Zamek wykorzystano w czasie kręcenia serialu ?Czarne Chmury?. Grał siedzibę hetmana Jana Sobieskiego. To ze schodów na dziedzińcu zbiegła Anna do pułkownika Dowgirda. Inne filmy tu kręcone to: ?Barbara Radziwiłłówna? i ?Klejnot wolnego sumienia?.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- filmik autorki
Dodaj komentarz