Jedyna w Polsce kopalnia kredy to łakomy kąsek dla odkrywców. Właściwie to wielka dziura w ziemi, z tarasowymi skarpami prowadzącymi do coraz głębszych pokładów. 

Kreda, która kojarzy nam się przede wszystkim ze szkołą i tablicą, jest skałą osadową powstałą na dnie mórz i oceanów. Jest odmianą wapienia, nie zawiera wielu domieszek. Jej podstawowym składnikiem jest kalcyt. Jest to skała miękka, niezbyt zwięzła, porowata, dzięki czemu ma mały ciężar właściwy i jest lekka. Dodaje się ją do białych farb, proszków i past do zębów. Ma zastosowanie w przemyśle ceramicznym, chemicznym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Wśród licznych odmian kredy, te z nich szczególnie bogate w kokolity zmieszane z gipsem służą do pisania na tablicy.

Wspomnienia o dawnej świetności

To niewielka wieś, zamieszkana przez ok. 9 tys. mieszkańców, położona na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim. Do 1934 roku była miastem, później została zdegradowana do wsi. Pierwsza wzmianka o istnieniu zamku mielnickiego z 1379 roku pochodzi z relacji kronikarza krzyżackiego Wiganda z Marburga. Okres świetności miejscowości przypadł na czasy panowania Jagiellonów. W 1486 roku na zamku mielnickim przebywał Kazimierz Jagiellończyk, a w 1501 roku Aleksander Jagiellończyk oczekiwał tu na koronę polską. Mielnik, jako jedno z pierwszych miast podlaskich w 1501 roku otrzymał prawa miejskie. O jego dawnej świetności świadczą resztki pozostałe po potężnej niegdyś warowni. Góra zamkowa z grodziskiem z XI-XII wieku i dobrze widoczną fosą wznosi się do wysokości ok. 80 m nad poziomem Bugu. Na stokach stromo opadających w kierunku doliny rzeki, zachowane są fragmenty murów z kamieni polnych.

Kopalnia była tu od zawsze

Co łączy tę obecnie niewielką wieś z kredą? Nazwa miejscowości prawdopodobnie pochodzi od ruskiego słowa „mieł”, czyli kreda. Do dzisiaj istnieje tu jedyna w Polsce czynna kopalnia kredy. Oglądamy ją z tarasu widokowego, specjalnie przygotowanego dla odwiedzających. Obok postawiono tablice informacyjne, mówiące o historii powstania pokładów kredy i jej wydobycia w tej okolicy. Mielnicka kreda pochodzi z okresu czwarto- i trzeciorzędu, kiedy tereny zalane były morzem. Kopalnia była w Mielniku od co najmniej XVI wieku, co wiemy ze źródeł historycznych świadczących o wydobywaniu tu kredy. Mieszańcy mówią, że była tu ?od zawsze?, a wiele mielnickich rodzin związanych jest z praca w kopalni od pokoleń.

Warto wiedzieć

Podróż do Mielnika warto połączyć z innymi atrakcjami tego regionu. W pobliżu znajduje się święta Góra Grabarka, miejsce kultu i pielgrzymek wyznawców religii prawosławnej i klimatyczne miasteczko Drohiczyn z licznymi zabytkami ? niegdysiejsza stolica Podlasia.

Przeczytaj także...

Mielnik. Kredowa dziura i rezerwat Uszeście

Autorka: Anna Ochremiak

Istnieje teoria, że nazwa ws od ruskiego słowa „mieł”, co znaczy „kreda”. Nazwa ta znajduje uzasadnienie. Tradycja wydobycia tego surowca sięga tu XVI wieku, a istniejący dziś zakład wydobywczy jest jedyną czynną odkrywkową kopalnią kredy w Polsce.

Drohiczyn. Katedra, korona i plener nad Bugiem

Autorka: Zuzanna Grabska

Dziś w Drohiczynie mieszka 2 tys. osób, czyli tyle, co pięć wieków temu. Ze względu na malownicze położenie miasteczko ma przede wszystkim charakter letniskowy, chętnie na plenery zjeżdżają tu artyści.

Biała Góra. Wielka dziura pełna czystego piasku

Autorka: Małgorzata Raczkowska

Biała Góra w pełni zasługuje na swoja nazwę. Złoże piasków kwarcowych eksploatowanych w tej kopalni uchodzi za największe w Europie. Stanowią jednocześnie około 80 proc. krajowych zasobów piasków szklarskich.

Poczytaj więcej o okolicy:

Ciechanowiec. W murach dawnej synagogi

Suchowola. Izba pamięci w środku Europy

Wola Okrzejska. W domu rodzinnym Sienkiewicza

Ciechanowiec. Bez palmy w Niedzielę Palmową