Brześć
Carska twierdza zamiast miasta
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W 1830 roku rozwścieczony polskim Powstaniem Listopadowym car Rosji Mikołaj I wydał rozkaz zburzenia miasta i wybudowania na jego, znakomitym ze strategicznego punktu widzenia obszarze, potężnej Twierdzy Brzeskiej.
Powstała ona na czterech wyspach na początku lat 40. XIX w, a miasto zostało, w 1842 roku, przeniesione o trzy kilometry na wschód. Twierdza ta podczas I wojny światowej zajęta była przez wojska cesarskich Niemiec i w znajdującym się w niej Białym Pałacu podpisano w 1918 roku Pokój Brzeski między bolszewicką Rosją i kajzerowskimi Niemcami. Do historii twierdza przeszła jeszcze dwukrotnie w latach II wojny światowej. We wrześniu 1939 roku bohatersko broniło jej Wojsko Polskie: zablokowanie głównej bramy starymi, nie nadającymi się do walki francuskimi czołgami z I wojny światowej uniemożliwiło hitlerowcom zamknięcie kotła, w którym usiłowali otoczyć polskie jednostki. I w 1941 roku, gdy radziecki garnizon przyjął na siebie pierwsze zmasowane uderzenie niemieckie 22 czerwca i stawiał opór przez kilka dni, a na poszczególnych stanowiskach około miesiąca.
Z militarnego punktu widzenia nie miało to, podobnie jak w przypadku naszego Westerplatte, żadnego znaczenia, gdyż jednostki hitlerowskie omijając twierdzę poszły dalej na Mińsk i Moskwę. ZSRR docenił jednak bohaterstwo tych żołnierzy oraz znaczenie moralne obrony i w 1965 roku, z okazji 20-lecia zwycięstwa nad faszyzmem, nadał twierdzy tytuł Bohatera. Zaś w 1971 r. zachowane ruiny twierdzy zamieniono w kompleks memorialny budując monumentalną bramę wejściową oraz gigantycznych rozmiarów pomniki.
Ich zwiedzanie należy do głównych atrakcji turystycznych miasta. Z obiektów zabytkowych na terenie twierdzy są, odkopane przez archeologów i prezentowane w zbudowanym nad nimi pawilonie, drewniane resztki średniowiecznego grodu Berestie, dwie odrestaurowane ostatnio cerkwie, zachowane fragmenty koszar oraz brama zbudowana ze specjalnego gatunku cegły odpornego na ostrzał tak jak kamień. A także ekspozycja broni ciężkiej z lat II wojny światowej.
Przez kilka dziesięcioleci zarówno wydawnictwa poświęcone twierdzy, jak i oprowadzający po niej przewodnicy, pomijali jej bohaterską polską obronę we wrześniu 1939 roku, koncentrując się wyłącznie na obronie radzieckiej w czerwcu 1941 roku. Ostatnio to jednak się zmienia. Mówią o tym, przynajmniej grupom polskim, miejscowi przewodnicy. W najnowszym, wydanym po polsku przez Bielarustourism folderze ?Poznaj region brzeski? znalazła się też jednowierszowa wzmianka: ?We wrześniu 1939 roku tu, spływając krwią, walczył z faszystami polski garnizon?.
Nadal jednak w folderach turystycznych nie znalazłem wzmianki, chociaż mówią o tym, gdy się ich zapyta przewodnicy, o haniebnej, wspólnej ?defiladzie zwycięstwa nad Polską?, oddziałów ówczesnych sojuszników: hitlerowskiego Wehrmachtu i Armii Czerwonej, która odbyła się 22 września 1939 r. na ? wówczas ? ulicy Unii Lubelskiej przed zachowanymi dotychczas i pełniącymi analogiczne funkcje Urzędem Wojewódzkim i Bankiem Polskim.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz