Bułgaria
Dawne zwyczaje pogrzebowe i żałobne
Jak na każdym cmentarzu, tak w Obzorze jak w Warnie, można zobaczyć groby stworzone mocno na wyrost. Jest np. grób postawiony przez siostrę zmarłego z ogromną piłką futbolową. To, moim zdaniem, uwłacza powadze tego nagrobka, bo każdy patrząc nań uśmiecha się. Na cmentarzu komunalnym w Obzorze zaciekawiły mnie czarne metalowe tabliczki
z białymi liczbami. Udało mi się dowiedzieć, że to są numery rzędów i poszczególnych grobów.
Oglądając zdjęcia warto zwrócić uwagę na puszki lub pojemniki w kształcie kapliczki z różnych materiałów. Widziałem podobne w Macedonii Północnej. Służą one do umieszczenia palącej się lampki, chronią przed pożarem w upalne dni letnie.
Obecnie
W XX wieku razem z urbanizacją i modernizacją nastąpiły zmiany w tradycyjnych zwyczajach pochówku. Ceremonie pogrzebowe w obrządku prawosławnym nadal obejmują pogrzeb, pożegnanie i pochówek w ziemi. Wiele osób przestrzega również obrzędów żałobnych. Coraz więcej rodzin korzysta jednak z usług zakładów pogrzebowych ułatwiających organizację pogrzebu. Nastąpiły zmiany w ubraniu zmarłego: zamiast tradycyjnych białych ubrań, zmarłego często ubiera się w wizytowe stroje lub sukienki. W większych miastach powstają nowoczesne cmentarze ze zorganizowanymi alejkami i kwaterami.
W Bułgarii publikacja nekrologów w gazetach i ich rozwieszanie na ulicach jest popularne jako sposób informowania społeczności o śmierci znajomego. Kapłani w kościele odprawiają specjalną liturgię, której towarzyszą modlitwy za duszę zmarłego. W przeciwieństwie do dawnych czasów pogrzeb trwa teraz ok. 25 minut.
Obecnie w Bułgarii stosuje się dwa rodzaje pochówków: tradycyjny w ziemi oraz kremację. Pierwsza metoda nadal dominuje, ale w ostatnich dekadach kremacja, , zwłaszcza w dużych miastach, zyskała na popularności ze względu na mniejsze koszty. W tym przypadku rodzina może otrzymać prochy, by złożyć je na cmentarzu, rozsypać nad morzem, w górach lub pochować przed domem. Z uwagi na wysoką cenę grobów i coraz bardziej ograniczone tereny cmentarzy coraz więcej ludzi korzysta z możliwości rozsypania prochów. Często krewni robią to w miejscach, które były dla zmarłych ważne za życia.
W ostatnich latach rośnie zainteresowanie pochówkami ekologicznymi, w których ciało jest chowane w materiałach biodegradowalnych, bez obróbki chemicznej.
Zwyczaje pogrzebowe w Bułgarii zmieniały się na przestrzeni wieków, ale ich istota pozostaje ta sama. Jest to szacunek dla zmarłego i zachowanie jego pamięci. Wiele bułgarskich rodzin nadal kultywuje tradycyjne rytuały dostosowując dawne obyczaje do współczesnego stylu życia. Tradycje pogrzebowe pozostają ważną częścią bułgarskiej tożsamości kulturowej.
Warto wiedzieć
* W Bułgarii działa kilka nowoczesnych krematoriów, z których pierwsze i największe znajduje się w Sofii. Są jeszcze np. krematoria w Płowdiw i nowoczesne w Warnie
z roku 2019. Proces kremacji jest w pełni zgodny z normami Unii Europejskiej.
* Będąc na wczasach zwiedzałem cmentarz komunalny w miejscowości Obzor oraz cmentarz Winica w Warnie. Zwiedzane przeze mnie nekropolie były prawdopodobnie cmentarzami komunalnymi.
* Bułgaria ma około 7 mln obywateli a bułgarski kościół prawosławny ok. 5,86 mln wyznawców, islam – ok. 907 tys. a kościół katolicki ok. 74 tys. wiernych.
Jadąc autokarem wycieczkowym prze Albanię w roku 2019 to przy drogach widzieliśmy
normalne nagrobki jak zwykłe groby . Zapytałem się przewodnika czy przy drodze są groby .
NIE odpowiedział . Nagrobki są w miejscu śmiertelnego wypadku a drugi nagrobek rodzina
stawia na cmentarzu i tam jest pochowana ofiara wypadku .
W Polsce stawiane są krzyże w miejscu śmiertelnego wypadku ,
czasem na nim jest kask motocyklisty .