Piotrków Trybunalski
Fara czeka na tytuł Pomnik Historii
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Piotrkowska fara, czyli kościół parafialny p.w. św. Jakuba, czeka od kilku lat na przyznanie jej tytułu Pomnik Historii.
I chociaż nie odegrała ona w naszych dziejach tak wielkiej roli, jak inne katedry, to na tytuł ten, w pełni zasługuje. Była bowiem jedną z najważniejszych świątyń Rzeczypospolitej Obojga Narodów. To w niej modlili się nasi królowie i biskupi, parlamentarzyści ? przecież Piotrków Trybunalski jest kolebką polskiego parlamentaryzmu w którym odbywały się sejmy i sejmiki oraz kościelne synody ? a także deputaci, sędziowie i świadkowie istniejącego tu od 1578 do 1792 roku Trybunału Koronnego.
Gotycka fara jest najpewniej najstarszą świątynią w Trybunalskim grodzie. Piszę najpewniej, gdyż do tego miana rości sobie pretensje także podominikański kościół p.w. św. św. Jacka i Doroty dowodząc, że zbudowany został w latach 1331-1340. Tymczasem kiedy dokładnie wzniesiono farę, nie wiadomo. Był to bez wątpienia kościół romański, przebudowany w stylu gotyckim, a obecny jego wygląd, z najwyższą w mieście, 7-kondygnacyjną wieżą o wysokości 54,9 metra, pochodzi z XIV wieku.
Dunin czy Kazimierz Wielki?
Według legendy fundatorem tego kościoła był Piotr Włast, w innej wersji Włostowic, zwany Duninem ze Skrzynna. Możnowładca na dworze Bolesława Krzywoustego i Władysława II, założyciel miasta ? od jego imienia pochodzić ma nazwa Piotrkowa ? w XII wieku. Naukowcy sądzą jednak, że w rzeczywistości świątynię tę wzniesiono z fundacji Kazimierza Wielkiego (1310-1370). Faktem bezspornym natomiast jest, że kościołem parafialnym, czyli najważniejszym i jedynym w mieście tej rangi był co najmniej od roku 1343, gdyż z tego czasu pochodzi pierwsza o tym wzmianka. I to aż do powołania w roku 1922 drugiej parafii p.w. św. św. Jacka i Doroty w kościele podominikańskim.
Dodam, że do uznania za najstarszy w mieście pretenduje również kościół p.w. Najświętszej Marii Panny, nazywany, chyba ze względu na wielkość, kościółkiem, stojącym w dzielnicy Krakówka ? na niewielkim wzgórku na końcu ulicy Krakowskiej, odległym od Starego Miasta od kilkaset metrów na południe. Bo chociaż obecny murowany pochodzi z roku 1373 z fundacji starosty sieradzkiego Jana Kmity, to wzniesiono go na miejscu starszego drewnianego. Są to jednak spory raczej akademickie, bo historycznej rangi i znaczenia farze nikt nie jest w stanie odebrać.
Rodzinna parafia
W ocenie tej nie ma oczywiście znaczenia fakt, że od roku 1832, a więc pojawienia się w jej księgach parafialnych pierwszej wzmianki o protoplaście piotrkowskiej gałęzi naszego rodu, aż do mnie, jej ostatniego ?po mieczu? urodzonego w tym mieście, znajdują się początkowo łacińskie, później polskie zapisy o urodzinach, ślubach i zgonach moich piotrkowskich przodków. Tak się bowiem złożyło, że praktycznie ze wszystkimi istniejącymi w okresie ponad 15 lat mojego pobytu w rodzinnym mieście świątyniami, miałem jakieś związki, a przynajmniej w nich bywałem.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz