Kto podróżuje szwajcarskim Ekspresem Lodowcowym (Glacier Express), na pewno zatrzyma się na stacji Disentis/Mustér. Disentis to niemiecka nazwa miejscowości, Mustér ? w retoromańskim dialekcie. W ramach narodowościowej poprawności obie używane są równolegle.

Disentis/Mustér jest stolicą gminy w dystrykcie Surselva w szwajcarskim kantonie Gryzonia. Leży na wysokości 1133 m n.p.m. Zimą jest ośrodkiem narciarskim, latem centrum turystyki górskiej w dolinie górnego Renu. Wcale niedaleko stąd, pod przełęczą Oberalp ma on swoje źródła. Miasto słynie ze starego, założonego w 720 roku przez świętego Sigeberta opactwa benedyktynów. Jego barokową fasadę (obecne budynki pochodzą z przełomu XVII i XVIII wieku) możemy podziwiać ze stacji kolejowej.

Glacier Express zatrzymuje się tu zawsze, przerwa w podróży trwa pół godziny, jeśli jedziemy z Zermatt do Sankt Moritz, 10 minut ? jeśli jedzie się, jak my, w przeciwnym kierunku. Za krótko, by ruszyć na zwiedzanie miasta. Pozostajemy na stacji, gdzie skład zmienia lokomotywę na napędzaną kołem zębatym. I poniekąd zmieniamy przewoźnika. Do tej pory byliśmy pod opieką Kolei Retyckich (Rhätische Bahn), teraz przejmują nas Matterhorn Gotthard Bahn. Do tej pory podróżowaliśmy koleją adhezyjną (pociągi poruszają się wykorzystując tarcie między kołem i szyną ? bez udziału szyny zębatej albo liny), teraz będziemy korzystać z dodatkowej, szyny zębatej. Nowa lokomotywa napędzana jest kołem zębatym systemu Abta. Brzmi tajemniczo? Ten sposób napędzania kolei opracował w 1882 roku szwajcarski inżynier Carl Roman Abt. Do jednego koła zębatego systemu Struba (Emil Strub, także szwajcar, zastosował po raz pierwszy dodatkową szynę zębatą pomiędzy szynami gładkimi) dodał on drugą zębatkę, przesuniętą o pół fazy. Takie rozwiązanie pozwala na silniejsze zaczepienie koła o zęby dodatkowej szyny i umożliwia pokonanie niemal 20-kilometrowego podjazdu pod przełęcz Oberalp, przy maksymalnym nachyleniu sięgającym 11 proc. A potem podjazd do Zermatt.
Ot, taka ciekawostka.

Przeczytaj także...

Szwajcaria. Glacier Express, czyli Ekspres Lodowcowy

Autorka: Anna Ochremiak

Pociągi jadą ze średnią prędkością około 40 km/godz. Pokonanie 275 kilometrów musi wiec trwać odpowiednio długo: prawie osiem godzin. W dodatku pociąg jedzie przez górskie przełęcze (najwyższa jest Oberalp Pass na wysokości 2046 m n.p.m.), pokonuje 291 mostów i 91 tuneli.

Oberalp. Kolejowa przełęcz między kantonami

Autorka: Anna Ochremiak

To właśnie organizatorzy przygód dla bogatych Europejczyków zaczęli utyskiwać, że brak infrastruktury na atrakcyjnej widokowo trasie ogranicza ich zyski. Interwencje władz sprawiły, że przez przełęcz poprowadzono utwardzoną drogę, a wkrótce kolej.

Ruinaulta. Pociągiem przez kanion Przedniego Renu

Autorka: Anna Ochremiak

Pociąg przeskakuje z brzegu na brzeg, widok przesłaniają bliskie strome ściany, to znów perspektywa się rozszerza. Czasem trzeba mocno wychylać głowę, by dojrzeć poszarpaną krawędź kanionu przez panoramiczne okna. Niestety, fotografowanie nie udaje się wcale.

Poczytaj więcej o okolicy:

Furka. Samochodem i pociągiem przez przełęcz

Sankt Moritz. Szybkim marszem wokół jeziora

Zermatt. Antylawinowy dworzec kolejowy

Oberalp. Kolejowa przełęcz między kantonami