Na skrzyżowaniu ulic Kościeliskiej i Drogi do Rojów w Zakopanem, znajduje się zabytkowa chata góralska. Należała ona do zakopiańskiego rodu Gąsieniców-Sobczaków. Jest to jeden z  najcenniejszych zabytków budownictwa ludowego, jakie ma Zakopane.

Najstarsza jej część została zbudowana około 1830 roku. Obecny stan to efekt rozbudowy pod koniec XIX wieku. W chacie tej, utworzono kolejną filię Muzeum Tatrzańskiego im. dr Tytusa Chałubińskiego, a udostępniono zwiedzającym 1 lipca 2009 roku. Celem tej stałej wystawy jest pokazanie korzeni stylu zakopiańskiego: budownictwa, sztuki i rzemiosła. Znajdziemy tu bogatą XIX-wieczną kolekcję etnograficzną. Na szczególną uwagę zasługuje zbiór Marii i Bronisława Dembowskich.

Izba czarna, izba biała

Ekspozycję zorganizowano w dwóch izbach: czarnej i białej. W izbie czarnej toczyło się życie rodzinne. Wykorzystano tu najstarsze eksponaty pochodzące ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego. Izba biała pełniła w chacie góralskiej rolę „salonu”, w którym przyjmowano gości i świętowano. Tu znajduje się kolekcja Dembowskich, którą zbierali w latach 1886-1893. Kolekcja liczy blisko 400 przedmiotów. Są to obrazy na szkle malowane, ceramika, łyżniki, stroje, zdobione sprzęty pasterskie i wiele innych. Przedmioty te były inspiracją dla projektów Stanisława Witkiewicza. Dembowscy przekazali swoje zbiory w darze Muzeum Tatrzańskiemu w 1922 roku, a obecnie zdobią tę chatę.

Wszystko o stylu zakopiańskim

Ta filia Muzeum Tatrzańskiego wraz z Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. Stanisława Witkiewicza zorganizowanego w 1993 roku w willi „Koliba” przy ul. Kościeliskiej tworzą całość. Zwiedzając oba obiekty (można kupić bilet łączony) dowiadujemy się, jak rodził się witkiewiczowski styl zakopiański w architekturze i sztuce użytkowej.

Warto wiedzieć

Maria i Bronisław Dembowscy pojawili się w Zakopanem w 1885 roku. Od tego czasu zaczęli kolekcjonować okazy. Bronisław Dembowski interesował się też gwarą podhalańską i wydał jeden z pierwszych, oraz najobszerniejszych słowników tej gwary. W 1886 roku, na ich zaproszenie przyjechał pod Giewont Stanisław Witkiewicz. Dembowscy byli jednymi z wielu, którzy przyczynili się do powstania Muzeum Tatrzańskiego.

Przeczytaj także...

Zakopane. Koliba, czyli muzeum zakopiańskiego stylu

Autorka: Barbara Górecka

Początkowo miała to być góralska mała chałupa. Witkiewiczowi jednak udało się namówić Gnatowskiego na dom w nowym stylu. „Kolibę” zbudowali miejscowi górale. Jej wnętrze wyposażono w stylowe meble i sprzęty, a nawet klamki i zamki.

Zakopane. Jak powstawało Muzeum Tatrzańskie

Autorka: Barbara Górecka

Po konsultacjach z Chałubińskim zaczęto skupować eksponaty. W 1888 roku Antoni Kocjan przywiózł z Zuberca 351 ptaków, 54 ssaki i wiele innych okazów. W tym czasie Chałubiński przekazał swoją kolekcję...

Zakopane. Ulica Kościeliska, czyli na starówce

Autorka: Barbara Górecka

Kościeliska jest najstarszą ulicą zakopiańską i ciągnie się wzdłuż potoku Cicha Woda. Nazywana jest popularnie zakopiańską starówką. Zaczyna się przy przejściu z Krupówek na plac targowy pod stacją kolejki na Gubałówkę. To tutaj powstawało Zakopane.

Poczytaj więcej o okolicy:

Zakopane. Bohaterowie na cokołach

Zakopane. Muzeum Kornela Makuszyńskiego

Zakopane. Koliba, czyli muzeum zakopiańskiego stylu

Zakopane. Jak powstawało Muzeum Tatrzańskie