Aławerdy
Kombinat miedzi i pradawne klasztory
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na północy Armenii, w pobliżu jej granicy z Gruzją, w głębokim kanionie rzeki Debed wpadającej nieco dalej do ważnej rzeki kaukaskiej nazywanej przez Ormian Kur, Rosjan Kurą, zaś Gruzinów Mtkwari, leży niewielkie, nieco ponad 16-tysięczne przemysłowe miasto Aławerdy.
Położone jest ono malowniczo na stromych zboczach kanionu na wysokościach od 750 do 1400 m n.p.m., co od mieszkańców wymaga pokonywania dużych wzniesień. Składa zaś się w znacznym stopniu z 5-6 piętrowych ?socjalistycznych? bloków, na obrzeżach zaś z niższych, także jednorodzinnych, domów.
Aławerdy klasztorami słynie
Mimo wielowiekowej historii, Aławerdy nie byłoby warte uwagi ? i nadal samo jej nie przyciąga ? gdyby nie znajdujące się na jego terenie oraz w najbliższych okolicach zabytkowe średniowieczne klasztory i kościoły. Ale o każdym z nich napiszę osobno. Miejsce to było zamieszkane już w III-II wieku p.n.e. i znane jako twierdza Manic Hom, ew. Manes z osadą u jej podnóża. W dokumentach z XIII w n.e. wymieniane jest jako miejsce wydobycia rudy miedzi, i jest to, oraz przeróbka kruszcu, nadal głównym zajęciem mieszkańców. Obok wytwarzanego w latach 20 i 30. XX wieku karbidu, kwasu siarkowego oraz superfosfatu, zaś współcześnie także przemysłu lekkiego i spożywczego.
Darowany przez boga
Obecną nazwę otrzymało w XVII w ? w ten sposób upamiętniono jednego z wodzów plemienia koczowników. Dosyć niezwykłe, gdyż słowo Aławerdy pochodzenia turecko-rabskiego, znaczy ?Bóg dał? ewentualnie ?Darowany przez Boga?. Chociaż niektórzy uczeni wywodzą je od określenia Ałon?Gwardi ? Dolina Ałańska, zamieszkana przez plemiona iranojęzyczne. Ważnym momentem w dziejach osady, która prawa miasta otrzymała ona dopiero w roku 1938, było osiedlenie się w niej w 1770 roku grupy greckich górników. Zbudowali bowiem niewielką hutę miedzi, która przetrwała tylko 25 lat, gdyż w 1795 r. zburzona została podczas najazdu chana Agi-Mohammeda.
Socjalistyczny kombinat i zabytki UNESCO
W 1957 roku powstał tu duży kombinat przeróbki miedzi, a dym unoszący się z niemal z wierzchołka jednej z otaczających miasto i kanion gór świadczy, że praca w nim nadal wrze. To jednak już nie interesuje turystów, którzy zatrzymują się w Aławerdy najwyżej po to, aby tak jak my, coś zjeść. Głównym celem ich przyjazdu są bowiem wspomniane zabytki. Przede wszystkim położony w wiosce, która obecnie wchodzi skład miasta, klasztor Sanahin oraz odległy o 10 km Haghpat ? oba znajdują się na Liście Dziedzictwa UNESCO. Zainteresowani odwiedzają także średniowieczny kościół Odzun oraz zabytkowy, kamienny most przez rzekę Debed zbudowany w 1195 roku.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz