Norymberga
Kościół na fundamentach synagogi
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Trzeci z najcenniejszych średniowiecznych kościołów, jakimi szczyci się Norymberga (Nürnberg), kościół Najświętszej Marii Panny, ma bardzo ciekawą historię.
W wieku XIII, między dwoma dawnymi ośrodkami miasta nad rzeką Pegnicą (Pegnitz) ? Górnym i Dolnym Starym Miastem, powstała dzielnica żydowska. Miasto przeżywające lata prosperity, dynamicznie rozwijające się i bogacące, potrzebowało jednak centralnego placu handlowego. Najbardziej nadawało się nań, leżące pośrodku, między obiema częściami ówczesnej starówki, miejsce zajmowane przez żydowskie getto.
Pierwsze prawa norymberskie
Dobre wcześniej stosunki między niemieckim królem, rada miejską i gminą żydowską gwałtownie się pogorszyły. Karol IV, ubiegający się o tron cesarski, potrzebował poparcia także Norymbergi. Przyjął więc propozycję jej rady miejskiej, aby społeczność żydowską po prostu? wypędzić. Tak więc antysemickie, hitlerowskie ?prawa norymberskie? z 1935 r. (Nürnberger Rassengesetze) nie były tu pierwszymi. Wydany bowiem przez króla dokument lokalizacyjny norymberskiego rynku (Markturkunde) pociągnął za sobą w 1349 r. chyba nieoczekiwane konsekwencje: pogrom Żydów, w którym zginęły 562 osoby wyznania mojżeszowego i zburzenie synagogi. Na jej fundamentach, na mocy aktu fundacyjnego Karola IV z 1352 r., zbudowano w ciągu 11 lat nowy kościół pw. NMP (Frauenkirche).
Cesarskie regalia
Władca 5 kwietnia 1355 r. otrzymał w Rzymie z rąk papieża Innocentego IV koronę cesarską. Zaś budowany w Norymberdze nowy kościół miał pełnić ważną rolę jako centrum duchowe i polityczne tego miasta. W nim bowiem Karol IV zamierzał przechowywać zarówno sakralne, jak i świeckie klejnoty koronne. Nazywano je ?Rzeszą? (Reich) i składały się m.in. z relikwii drzewa Krzyża Św., włóczni oraz korony, berła, jabłka cesarskiego i miecza. Ze względów bezpieczeństwa przechowywano je jednak na zamku Karlštejn w Czechach, a następcy Karola IV w latach 1434-1796 deponowali je na zamku cesarskim w Norymberdze. Później, dodam, przewieziono je do Ratyzbony, a ostatecznie do Wiednia, gdzie znajdują się do dziś. Natomiast cesarz, a później jego następca Zygmunt Luksemburski (1368-1437) osobiście prezentowali te klejnoty ludowi z balkonu zewnętrznego tego kościoła, usytuowanego nad kruchtą sąsiadującą z kaplicą.
Kościół dworski
Świątynia, której budowę, prawdopodobnie według projektu praskiego nadwornego budowniczego i rzeźbiarza Petra Parlera (1333-99), ukończono w 1362 r. Stała się ona kościołem dworskim Karola IV Luksemburskiego, który do Norymbergi przyjeżdżał aż 45 razy. W roku 1525 kościół ten stał się luterańskim, więc jego wnętrze dostosowano do nowych potrzeb liturgicznych. Sekularyzacja dóbr kościelnych na przełomie XVIII i XIX w. jeszcze bardziej zubożyła to wnętrze.
Znowu katolicki
Po włączeniu w 1806 r. większości Frankonii z Norymbergą do królestwa Bawarii, kościół NMP stał się, w roku 1816, w odróżnieniu od tutejszych kościołów: św. Sebalda i św. Wawrzyńca, ponownie katolickim i jest nim nadal. Podczas II wojny światowej i on został bardzo zniszczony. Ocalała jednak jego część zachodnia, od strony Rynku Głównego, z przepięknym portalem i gotyckim zdobnictwem. Jego odbudowa trwała aż do roku 1991. Przy czym kościelne wnętrza i ich wystrój wzbogacone zostały o dzieła, głównie gotyckie, pochodzące ze zburzonych kościołów i klasztorów w Norymberdze. Ciekawe i cenne są też witraże z XIV-XVII w.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz