Kraków
Mury obronne Starego Miasta
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wejścia kamiennymi schodami obok bram prowadziły na chodnik obrońców znajdujący się na wysokości około 7,5 m. Mur wzmacniały co 40 do 60 m baszty. Baszt zbudowanych na planie kwadratu i łączących dwa odcinku muru było 42.
Miały one wymiary zewnętrzne od 7 do 8,5 m a wysokość około 13-14 m. Grubość ścian wynosiła 2,3 do 3,2 m.
Baszty krakowskie nosiły nazwy od cechów opiekujących się nimi. Kraków miał sześć bram które były równocześnie basztami: Rzeźniczą, Floriańską, Sławkowską, Szewską, Wiślaną i Grodzką. Najważniejsze z nich to brama Floriańska, Sławkowska i Grodzka. Ostateczny układ bram miejskich w Krakowie powstał w XIV wieku po przedłużeniu murów na południe. Przy zamku wawelskim powstała w roku 1345 brama Grodzka a w roku 1395 brama Nowa.
Wały, palisady i wodociąg
W latach 1498-99 zbudowano przed bramą Floriańska Barbakan. Powstał on z powodu narastającego zagrożenia w XV wieku ze strony Turków. Wzniesiono go na polecenie króla Jana Olbrachta. Przed bramami Sławkowską, Szewską i Mikołajską fortyfikacje zbudowano w XVII wieku. Zewnętrznym pasem obronnym była palisada w odległości 8,5 do 11,5 metra od muru obronnego, którą w XV wieku zastąpił mur zewnętrzny. Od południowego wschodu i południowego zachodu miasta broniły bagna, a z pozostałych stron fosa o szerokości od 6 do 8 m. Ostatnim zewnętrznym pasem obrony był wał. W XIV wieku jego rozmiary były małe ale z rozwojem artylerii rozbudowywano go głównie w wiekach XV-XVII.
W północno-zachodniej części miasta między drugim pierścieniem zewnętrznych murów a fosą od końca wieku XIV był główny budynek wodociągu nad sztucznym korytem Rudawy. Wewnątrz był zbiornik wody napełniany czerpakami za pomocą koła wodnego i systemu przekładni umieszczonych wysoko, aby woda pod ciśnieniem mogła spływać i napełniać fosy położone po stronie północnej. Wodociąg ten napełniał też drewniane rury o średnicy wewnętrznej 10 cm i 25-35 cm średnicy zewnętrznej, którymi woda płynęła do zbiorników w mieście. Rury układano wzdłuż ulic na głębokości około 1,7 m i łączono co 2 m za pomocą metalowych okuć.
Barbakan zachowany do dziś
Barbakan zbudowano na miejscu dawnej fosy i mostu. Półkolista budowla ma plan wycinka koła o średnicy wewnętrznie 25 m. Grubość murów barbakanu w dolnej części wynosiła ok. 3,6 m, wyżej 2,5 m, a miejscami tylko ok. 1,5 m. Dolne ściany barbakanu wykonano z dopasowanych do siebie ciosów piaskowca. Wyższe – z dobrze wypalonej cegły. Barbakan posiadał cztery kondygnacje strzelnicze rozmieszczone na przemian, w szachownicę. Dolne otwory dostosowane były do ciężkiej broni a górne do ręcznej broni palnej. Trzy kondygnacje strzelnic miały 130 otworów. Barbakan zakończony był murowanym gankiem ze stanowiskami strzelniczymi i otworami, przez które wylewano na atakujących wrzątek lub gorącą smołę. Nad całością są wieżyczki obserwacyjne.
Brama zewnętrzna była poprzedzona długim drewnianym mostem nad fosą ale przed samą bramą odcinek mostu o długości 7 m był zwodzony. Drugi most znajdował się wewnątrz barbakanu. Wewnętrzna część mostu była podnoszona, co umożliwiało w razie niebezpieczeństwa zamykanie przejazdu w kierunku bramy Floriańskiej. Kontakt obrońców barbakanu z miastem odbywał się dzięki chodnikom ukrytym w grubych murach łączących barbakan z bramą Floriańską.
Spójrzcie na Floriana z bramy Floriańskiej. Jakże jest uroczy!