Wolgast
Nekropolia książąt pomorskich

Bazylika św. Piotra w Wołogoszczy (to polska nazwa Wolgast) stanęła w miejscu pierwszych kościołów: drewnianego z XII w., z okresu chrystianizacyjnej działalności biskupa Ottona z Bambergu, z czasu gdy zniszczona została pogańska świątynia Gerovita.
fot: Halina Puławska
Wolgast. Nekropolia książąt pomorskich
Obecna bryła bazyliki św. Piotra w Wołogoszczy nosi ślady wszystkich kolejnych dobudowań i odbudowań ze zniszczeń i pożarów.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Górujący ze wzniesienia kościół św. Piotra, z charakterystyczną wieżą w kształcie prostopadłościanu, zakończonego ośmiościanem, był nekropolią książąt wołogoskich w XV-XVII w.

W pamiętnym, 1713 r. grobowiec został zniszczony przez pożar. Grobów z XV w. nie odnaleziono, zostały prawdopodobnie po obrabowaniu, zniszczone. Nie uniknęły również splądrowania cynowe sarkofagi ostatnich trzech książąt wołogoskich: Filipa I, Ernesta Ludwika i Filipa Juliusza. Krypta książęca z gruntownie odrestaurowanymi w 2007 r. z sarkofagami książąt i żony Filipa I – Marii Saksońskiej, znajduje się tuż przed ołtarzem, a zejście do niej zamyka brązowa klapa z wielopolowym herbem Pomorza.

W miejscu pogańskiej świątyni

Obecna bryła bazyliki św. Piotra w Wołogoszczy (to polska nazwa Wolgast) nosi ślady wszystkich kolejnych dobudowań i odbudowań ze zniszczeń i pożarów. Powstawała jako trzynawowy kościół ceglany z chórem i obejściem w ciągu dwustu lat (1370-1554). Stanęła w miejscu pierwszych kościołów: drewnianego z XII w., z okresu chrystianizacyjnej działalności biskupa Ottona z Bambergu, z czasu gdy zniszczona została pogańska świątynia Gerovita (Jarowita?) i następnego, już z cegły, wybudowanego po nadaniu Wołogoszczy praw miejskich w 1282 r. Największe zniszczenie i miasta, i kościoła, nastąpiło w 1713 r., gdy w czasie III wojny północnej (1700-21), z rozkazu cara Piotra I, należąca do Szwecji Wołogoszcz, została spalona. Z pierwotnego wyposażenia zachowały się włączone w mury kościoła kamienie ze świątyni pogańskiej (ten na zewnątrz znaczy być może czyjeś miejsce pochówku) oraz tzw. kamień Gerovita z zarysem męskiej postaci z lancą – wewnątrz. Ocalało mosiężne epitafium księcia Filipa I (1,84 m szer. i 4,29 m wys.), wykonane przez ludwisarza Wolfa Hilligera, jednakże bez kamiennych figur i tablic herbowych. Oryginalna, 15. wieczna jest również polichromia w obejściu chóru.

Najciekawsze zabytki

Od 1992 r. trwa restauracja kościoła, w którym mimo wielu nieszczęść zachowało się wiele skarbów:
* seria 24. obrazów „Tańca śmierci” (Totentanz) została namalowana w 1700 r.przez kapitana statku Caspar Siegmund Köppe. Pierwotnie zawisły w kaplicy św. Gertrudy,
* anioł chrzcielny (Taufengel), piękna, pełnopostaciowa figura klęczącego anioła z misą – muszlą ustawiona tuż przy ołtarzu, to odlana w cynku kopia rzeźby w marmurze dłuta Bertela Thorwaldsena z 1843 r.,
* statki wotywne, małe modele żaglowców, ofiarowywane przez marynarzy, rybaków czy kupców po udanych wyprawach, wyjściu cało z katastrof, ale też dla uczczenia bliskich, zaginionych na morzu. W wołogoskim kościele św. Piotra trzy statki przypięte są do ścian kościoła, z tego jeden – Barka „Camilla z Wolgast” jest oryginalny.

Na gotyckim szlaku

Przez  Wolgast przebiega Europejski Szlak Gotyku Ceglanego, z kościołem św. Piotra i kaplicą św. Gertrudy (Gertrudenkapelle). To obiekt zupełnie wyjątkowy. Zbudowana na początku XV w. poza miastem, służyła pielgrzymom, którzy przybywali już po wieczornym zamknięciu bram miasta. Na szerokim marginesie warto zanotować, iż jest to jedna z 31. tego rodzaju kaplic, powstałych na Pomorzu. Wszystkie znajdowały się poza murami miast, a ich patronką była św. Gertruda, patronka pielgrzymów. Do dziś zachowały się cztery, ta w Wołogoszczy i trzy na terenie Polski – w Darłowie, w Koszalinie i w Słupsku – obecnie pw. św. Jerzego. Wszystkie zostały prawdopodobnie ufundowane przez panujące rodziny książęce. Dodecagon czyli dwunastokąt foremny jest podstawą zewnętrznych murów tej gotyckiej, ceglanej kaplicy. Wewnątrz na centralnie usytuowanym filarze wspiera się niezwykłe, misterne sklepienie gwiaździste. Od XVIII w. jest kaplicą cmentarną.

Warto wiedzieć

Wolgast leży na zachód od Zalewu Szczecińskiego, w odległości zaledwie 46 km od Świnoujścia. A pomiędzy miastami biegnie fragment Międzynarodowego szlaku rowerowego wokół Bałtyku R-10, zwanego również Nadmorskim Szlakiem Hanzeatyckim.

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij