Pilzno
Nowa rola zakładów zbrojeniowych
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Pilzno, miasto wojewódzkie w Czechach zachodnich, na świecie znane jest przede wszystkim z warzenia słynnego piwa Pilsner Urquell i mniej popularnego Gambrinus. Ale jest też miejscem urodzenia i działalności inż. Emila Škody (1835-1900), którego nazwisko stanowi markę znanych samochodów.
Z nimi jednak nie miał on nic wspólnego, gdyż zmarł pięć lat po zbudowaniu przez Carla Benza (1844-1929) pierwszego, jeszcze trójkołowego, pojazdu poruszanego przez konie mechaniczne. Na rok przed śmiercią, założył on natomiast w 1899 r. w rodzinnym mieście zakłady Škoda, początkowo znane jako producent broni dla armii Austro-Węgier a potem w czasie II wojny światowej.
Drugie życie obiektów poprzemysłowych
Emil Škoda po studiach politechnicznych w Pradze i Karlsruhe w Niemczech karierę zawodową rozpoczął jako główny inżynier małej fabryki maszyn w Pilźnie. Przejął ją w 1869 r., dokonał rozbudowy, doprowadził bocznicę kolejową i w 1886 r. rozpoczął w niej produkcję broni. Zakłady Škoda rozwijały się także po śmierci założyciela. A w dwu ich budynkach z 1917 roku, dawnej stołówce pracowniczej i jednej z hal produkcyjnych przemysłowej części miasta, znajdują się obecnie pilzneńskie Planetarium oraz Centrum Nauki Techmania.
To turystyczne atrakcje miasta, miejsca dobrze służące społeczeństwu jako jedna z pierwszych w Czechach placówek edukacji nieformalnej. Pozwala odwiedzającym lepiej poznawać zasady matematyki, fizyki i nowych technologii poprzez mieszczące się w nich stałe ekspozycje multimedialne oraz wystawy czasowe i pokazy naukowe. Techmania Science Center założone zostało w roku 2005 przez spółkę akcyjną Škoda Transportation i Uniwersytet Zachodnioczeski w Pilźnie.
Rozwój rakiet od… starożytności
W roku 2013 otwarto tam pierwsze w Czechach planetarium 3D. Mieści się ono w budynku dawnej stołówki. Zwiedzających wita prezentacją osiągnięć w poznawaniu Kosmosu oraz kalendarium rozwoju rakiet. Od… starożytności – I wieku naszej ery, poprzez średniowiecze – wieki VII i VIII, a następnie XIII i XIV, aż po lata nam bliższe.
„Planetarium, pierwsze w systemie 3D w Republice Czeskiej – czytam w otrzymanym folderze – zabierze was aż na krańce znanego wszechświata, a może jeszcze dalej”. Jest w nim interaktywny globus o średnicy 172 cm (Scence On a Shpere) zbudowany przez amerykańską NOAA w celach wizualizacji rezultatów badania atmosfery i oceanów na Ziemi. Umożliwia on oryginalne prezentacje zagadnień naukowych. W kopulach 2D i 3D można oglądać projekcje szerokiego wyboru filmów edukacyjnych. Wystawa „Space” (Kosmos) zawiera 27 interaktywnych eksponatów wykonanych przez pracowników planetarium. Służą one zarówno dobrej zabawie, jak i edukacji.
Już znane i do odpowiedzi w przyszłości
Techmania zajmuje około 30 tys. m kw. powierzchni na dwu poziomach dawnej hali produkcyjnej. Jako główny cel a nawet misję wymienia pomoc w lepszym poznawaniu nauki, techniki i rozwoju wiedzy ludzkiej. Także wskazywanie „pytań bez odpowiedzi”, które znajdą, być może, dopiero następne pokolenia.
Eksponaty można wprawiać w ruch, zasady przyrodnicze poznawać w ich procesach, łączyć zabawę z pogłębianiem wiedzy. Widać to zresztą, gdy razem z młodzieżą zajmują się tym ich rodzice czy dorośli opiekunowie. Specjalny dział przeznaczony jest dla dzieci, z multimedialnymi eksponatami i urządzeniami do kształcącej zabawy dostosowanej do możliwości poznawczych ich wieku.
A wszystko w zakładach Škody
Do Planetarium jak i do Techmanii wchodzi się z szerokiej łączącej oba budynki kładki przerzuconej nad torami zakładowej bocznicy kolejowej. W tej drugiej obejrzeć można również rzeźbę „Entropa” Davida Černego, która wywołała wiele dyskusji i kontrowersji podczas jej prezentacji w Brukseli w siedzibie Unii Europejskiej, gdy prezydencję w roku 2009 sprawowały Czechy. Sporo miejsca zajmuje, bardzo ciekawa, wystawa poświęcona marce Škoda.
Dowiedzieć się na niej można wiele o historii firmy, a także obejrzeć w oryginale m.in. unikatowe w skali światowej lokomotywy, trolejbus, czy parowóz z roku 1909, w którym demonstrowana jest siła pary.
Dodaj komentarz