Hlinsko
Skansen w dzielnicy Betlejem

Dzielnicę nazwano Betlém, co po czesku znaczy Betlejem. Początkowo mieszkali tu drobni rzemieślnicy i robotnicy manufaktur. Dziś to skansen, jedna z trzech części wysoczyńskiego zespołu wpisanego na listę UNESCO.
fot: Cezary Rudziński
Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
Sporo tutejszych starych domów wyburzono w latach 70. i na początku 80. XX w. Ale w 1989 r. udało się uratować pozostałe, tworząc zabytkową dzielnicę, zrekonstruowaną w latach 1990-2012.
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
  • Hlinsko. Skansen w dzielnicy Betlejem
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Zwiedzanie tego, niespełna 10-tysięcznego miasta w kraju (województwie) pardubickim, zaczynamy od obiadu w regionalnej karczmie „U Svatého Huberta” (Pod świętym Hubertem). Jedzenie jest oczywiście autentycznie ludowe i pyszne.

Wybór nie był jednak łatwy. Zupy zaproponowano nam do wyboru dwie: rosół drobiowy z knedlami wątrobianymi lub kremową zupę czosnkową z zapiekanym chlebem i serem. Zdecydowałem się na tę drugą. W przypadku drugiego dania propozycji było aż 11! Wiejska wątróbka wieprzowa z ryżem. Świeżynka, czyli mięso ze świnobicia z ziemniaczanym puree, pieczoną cebulką i duszoną kapustą. Kilka regionalnych dań mięsnych lub drobiowych oraz smażony ser z frytkami i sosem tatarskim. Wybrałem gulasz wieprzowy z plackami ziemniaczanymi i była to, oczywiście, decyzja trafna.

Skansen na dawnym pastwisku

Hlinsko leży u podnóża Wyżyny Czesko-Morawskiej, a jego nazwa wywodzi się od słowa glina. Już bowiem w XI wieku powstała tu osada garncarska, choć pierwsza pisana wzmianka o nim pochodzi „dopiero” z roku 1349.

Z czasem osada rozwinęła się w regionalny ośrodek rzemieślniczy i przemysłowy. W jego centrum, na prawym brzegu rzeczki Chrudimki, między kościołem i rynkiem, znajdowało się duże pastwisko. Na nim w XVII w. rozpoczęto wznoszenie parterowych domów, ale też z mansardami lub strychami. Głównie należały do rzemieślników pracujących na lokalne i okoliczne potrzeby: tkaczy, szewców, producentów wyrobów z drewna, czy potrzebnych w gospodarstwach rolnych. Ale, zwłaszcza w XVIII i do połowy XIX w., budowali się tu również mieszczanie. Przenosili się do nich także z okolic robotnicy i ludzie pracy najemnej.

Dzielnicę tę nazwano Betlém, co po czesku znaczy Betlejem. Sporo tutejszych starych domów wyburzono w latach 70. i na początku 80. XX w. Ale w 1989 r. udało się uratować pozostałe, tworząc zabytkową dzielnicę, zrekonstruowaną w latach 1990-2012. Bo w roku 1995 stała się ona oficjalnie państwowym zabytkiem historycznym – skansenem. Ta Památková rezervace lidové architektury, czyli skansen architektury ludowej, jest jedną z trzech części wysoczyńskiego zespołu wpisanego na listę UNESCO.

Świetnie opisane zabytki architektury ludowej

Do Betlemu przeniesiono również kilka zabytkowych budynków architektury ludowej z innych miejsc. Obecnie jest ich w sumie 24, z czego 16 to zabytki, a najstarszy znajdował się już na planie miasteczka z roku 1731. W części domów mieszczą się, udostępniane zwiedzającym, ekspozycje ich historycznych wnętrz z wyposażeniem. Również dawnymi rzemieślniczymi warsztatami z I połowy XIX do lat 30. XX wieku. Inne wykorzystywane są na wystawy czasowe czy miejsce realizacji różnych programów. Ale część jest nadal zamieszkana, w innym znajduje się sklep z niewielkim muzeum czy wspomniana karczma.

Każdy dom w tym skansenie ma numer i opis na tabliczce informacyjnej. Te uznane za zabytki są również opisane w folderze z planem dzielnicy Betlejem. Dwujęzyczne tabliczki, po czesku i angielsku, zawierają podstawowe informacje o budynku. Np. Domek nr. 62: ”Najmniejszy zachowany domek w tej części Betlemu powstał w końcu XVIII w, jest datowany na rok 1777. Składa się z izby z ciosanych, drewnianych bali, małej sieni i komory… W latach 20. XX w. do domków dobudowywano takie komory, składziki, ustępy i chlewiki dla kóz.

Szewc, tkacze, robotnicy

Początkowo mieszkali tu drobni rzemieślnicy, później robotnicy manufaktur. Ekspozycja pochodzi z przełomu XIX i XX w. gdy w tym domku mieszkała szanowana rodzina Plišków. Pan Plišek był szewcem, dlatego w komorze umieszczono warsztat szewski… Domek był zamieszkany do lat 60. XX w. Domek nr. 159 z I połowy XVIII w. został przebudowany w roku 1765 przez Jana Beneša. Dalej można przeczytać, ze w XIX w. mieściły się w nim klasy I i II szkoły. A także, co obecnie można w nim zobaczyć. I że ostatni jego właściciel, pan Freidrich, mieszkał w nim do lat 80. XX w.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij