Rzym
Piękna Santa Maria in Cosmedin
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
A co oznacza „in Cosmedin”? I w tej sprawie pomiędzy uczonymi nie ma porozumienia: jedni uważają, iż pochodzi od greckiego słowa kosmidion, czyli piękny, inni że od monastyru Kosmidion w Konstantynopolu. Zapewne też pięknego.
Pierwotny kościół, wybudowany w VI w. na ruinach świątyń Herkulesa Niezwyciężonego i Cecery, nosił nazwę Santa Maria in Schola Greca, ponieważ rejon ten zamieszkiwany był przez dużą kolonię Greków. To najbardziej znaczący kościół rzymski, symbol miasta samego w sobie, żywy obraz kontynuacji Rzymu antycznego i średniowiecznego. Kolorowa dzielnica, położona nad Tybrem, miała swój most i pierwszy port, a także targi.
Przed kościołem wznosi się charakterystyczna, okrągła świątynia Herkulesa (zdjęcie 7) i XVIII-wieczna Fontanna Trytonów. Zamówiona przez papieża Klemensa XI i wykonana przez Carlo Bizzaccheri przypomina Fontannę Trytona Berniniego. Dwaj biedni władcy mórz i rzek, wsparci na stosie skał, unoszą basen z wodą w kształcie gwiazdy, na którym, po obu stronach, wyryty został herb papieża (zdjęcie 8).
Stańmy przed nią lub pod świątynią Herkulesa, by spojrzeć na bryłę kościoła Santa Maria in Cosmedin. Portyk z siedmioma arkadami, z których środkowa ma wysunięty ganek i siedmiopiętrowa dzwonnica, jedna z najpiękniejszych w Rzymie campanilli romańskich z XII w. A stoimy na terenie starożytnego Forum Boarium (targu bydlęcego) i wrócimy tu niebawem.
Warto wiedzieć
* W średniowieczu mianem Bocca della Verita określano publiczną skrzynkę, do której uczynni mogli wrzucić anonimowo donosy o grzesznych czy niestosownych postępkach swoich sąsiadów. Przykład takiej skrzynki Bocca di Leone della Verita znajduje się w muzeum Pałacu Dożów w Wenecji.
* Styl Cosmatów ujawniający się szczególnie w mozaikach, rozpowszechniony został przez rodzinę rzemieślników w XII i XIII w. Zapoczątkował go kamieniarz Wawrzyniec Cosma (lub Cosmati) z Anagni, który nauczywszy się rzemiosła od Greków, rozwinął swoją oryginalną formę. Wykorzystywał granit i czerwony porfir, marmur i zieloną serpentynę, ogniście pomarańczowy marmur Giallo antico, układając niewielkie oszlifowane kawałki w desenie, przetykając je kolorowymi kawałkami szkła często ze złotem. Biały i jasny marmur służył za wstęgi pól wypełnionych układanką ornamentów. Być może ulegał też wpływom arabeski korzystającej z elementów roślinnych. A materiał – pochodził oczywiście ze skarbnicy, jaką były upadłe w ruinę budowle starożytnego Rzymu.
Ładna opowieść… coraz więcej miejsc do zobaczenia odznaczam na mapie rzymu. Już niedługo tam się wybieram. Czy wystarczy czasu na wszystko?
Już niestety nie można ot tak sobie, beztrosko hasać przed bocca della verita, Chętni zostali skanalizowani pomiędzy barierki zakończone kasą. Kasjer kasuje po pół euro od osoby, pilnuje porządku – pojedyńczo proszę, ewentualnie narzeczeni razem – a nawet robi zdjęcia. Ta zabawa utraciła swój ludyczny charakter. Halina ;)