Warszawa
Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce

Rozległa stała ekspozycja muzeum Polin jest niezwykle bogata w warstwie informacyjno-faktograficznej oraz w artystycznej i wizualnej prezentacji tysiącletniej przeszłości życia żydowskiej mniejszości na ziemiach polskich w różnych ich okresach i granicach.
fot: Cezary Rudziński
Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
Po Unii Lubelskiej Rzeczypospolita stała się domem dla największej żydowskiej społeczności w ówczesnym świecie. Był to zarazem złoty wiek w naszych dziejach. Z tolerancją religijną, potęgą polityczną i gospodarczą.
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
  • Warszawa. Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Kto wie, że jedna z najstarszych scen przedstawiających Żydów na ziemiach polskich znajduje się na sławnych Drzwiach Gnieźnieńskich z XII w. To na nich św. Wojciech udziela nagany czeskiemu księciu za czerpanie korzyści ze sprzedaży kupcom żydowskim chrześcijańskich niewolników. Lub, że w naszym najwspanialszym dziele gotyckim, ołtarzu Wita Stwosza, jest także scena debaty Jezusa z rabinami w Świątyni Jerozolimskiej. To tylko przykłady z tysięcy faktów, o których można dowiedzieć się zwiedzając muzeum Polin.

Osiem galerii

Te tysiącletnie dzieje polskich Żydów podzielone są, jak już wspomniałem, na 8 okresów historycznych prezentowanych w poświeconych im galeriach. Zaczynając od metaforycznego lasu z legendy o określeniu Po-lin, poprzez okres średniowiecza: Pierwsze spotkania 960-1500. W jego końcowym okresie było już na ówczesnych ziemiach polskich ponad 100 żydowskich skupisk, w połowie istniały ich gminy. Oglądamy więc, i czytamy, fragmenty relacji Ibrahima ibn Jakuba w oryginalnej wersji arabskiej, z ówczesnym krojem pisma. A poniżej polskim i angielskim tłumaczeniem. Dodam, że w innych miejscach są cytaty ze źródeł pisanych w językach: hebrajskim, jidysz, łacinie, niemieckim, czeskim, francuskim, rosyjskim i, oczywiście, polskim. Ta Galeria Średniowiecza, to 23 różne tematy. Od wędrownych kupców, poprzez podróż Ibrahima ibn Jakuba, diasporę, żydowskie prawo religijne, handel, przywileje osadnicze w polskich grodach oraz dokumenty książęce i królewskie. Główne miasta osadnicze: Poznań, Płock, Warszawa i Kraków, a także inne. Z mapą osadnictwa żydowskiego, Statutem Łaskiego i postacią Abrahama Ezofowicza. Przy czym jest to ekspozycja bardzo efektowna, gdyż z ręcznie malowanymi scenami w konwencji średniowiecznych kronik.

Złoty wiek i synagoga z Gwoźdźca

Druga, nie mniej ciekawa galeria opowiada o latach 1569-1648, nazwana jest Paradisus Iudaeorum ? Rajem Żydów. Po Unii Lubelskiej Rzeczypospolita stała się domem dla największej żydowskiej społeczności w ówczesnym świecie. Był to zarazem złoty wiek w naszych dziejach. Z tolerancją religijną, potęgą polityczną i gospodarczą. Z dramatycznym nie tylko dla Polski, ale także polskich Żydów ? śmierć poniosła ich jedna trzecia mieszkająca na kresach wschodnich ? powstaniem kozaków Bohdana Chmielnickiego. Za najbardziej efektowną uważana jest, słusznie, galeria Miasteczko. Czyli lata 1648-1772, do I rozbioru Polski. A w niej miasta na przykładzie Żółkwi, typowy rynek, karczma, żydowski dom, zwłaszcza zaś synagoga. Odtworzona, nie istniejąca już, ale najlepiej udokumentowana, drewniana bożnica z Gwoźdźca, obecnie na Ukrainie. Jej ściany i sklepienie pokrywały malowidła ze znakami zodiaku, zwierzętami i roślinami oraz tekstami modlitw. Renowacja jej sali modłów zakończona została w 1729 roku, a otworzona tu w muzeum przez 300 wolontariuszy i specjalistów. Efekt tego jest fantastyczny. W galerii tej są również takie tematy jak Cmentarz z interaktywną prezentacją jak zmieniały się przez stulecia żydowskie nagrobki i inskrypcje na macewach.

Sztandar Polek Izraelitek

Jest również Kościół (katolicki) i jego niełatwe, zmieniające się stosunki z żydowskimi innowiercami. A także sylwetki czterech najwybitniejszych żydowskich cadyków i myślicieli tamtych czasów. Lata rozbiorów: 1772-1914 nazwano w muzeum okresem Wyzwania nowoczesności. Prezentując sytuację Polaków i Żydów w tym okresie, zrywy niepodległościowe i udział w nich wyznawców religii mojżeszowej (Berek Joselewicz). Z bardzo ciekawą kopią sztandaru z wyhaftowanymi Orłem Białym i litewsko-białoruską Pogonią oraz tekstem: ?Walecznym Braciom poświęcają Polki Izraelitki. Kalisz 1863?.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 3 października 2016; Aktualizacja 16 października 2016;
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij