Warszawa
Polin: tysiąc lat historii Żydów w Polsce

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
I niezliczonymi innymi eksponatami oraz tekstami prezentującymi żydowskie salony, obrzędy (ślub), oświecenie z nowoczesnymi szkołami ? jesziwami. A równocześnie narodzinami ortodoksyjnego chasydyzmu. Rolą kolei żelaznej w rozwoju gospodarczym, fabryk, rzemiosła, integracji elit żydowskich w polskim środowisku. Ale również pogromów w Cesarstwie Rosyjskim, także na ziemiach polskich.
Różnorodność w latach międzywojennych
Lata międzywojenne, 1918-39, przedstawiono przez pryzmat żydowskiej ulicy. Odtwarzając ówczesną Zamenhofa w Warszawie. Przebiegająca obecnie, ale już zupełnie inną, obok muzeum. A także politykę z głównymi żydowskim partiami: ruchem syjonistycznym (do Palestyny wyjechało wówczas prawie 140 tys. polskich Żydów) i jego szkolnictwem oraz socjalistycznym Bundem. Różnorodność żydowskiej kultury, z teatrem i kinem ? Polska była wówczas, po USA, największym na świecie ośrodkiem kinematografii w języku jidysz. Kawiarniami (?Ziemiańska?) oraz spolonizowanymi pisarzami i poetami. Ale także bogactwem literatury i prasy żydowskiej. Z prezentacją, w postaci zdjęć, obrazów i innych eksponatów, życia codziennego Żydów w 13 polskich miastach.
Dramat zagłady
Przedostatnia, najbardziej tragiczna i mroczna galeria, to oczywiście Zagłada z lat 1939-1945. Przedstawiona w granicach okupowanej Polski, czyli praktycznie GG, z perspektywy żyjących wówczas ludzi. Świadectw i dokumentów zachowanych w podziemnym archiwum Onet Szabat stworzonym przez Emanuela Ringelbluma, które przetrwały Holokaust. Spojrzenie od wewnątrz na życie w warszawskim getcie. Z wielką akcją deportacyjną, powstaniem w getcie, prezentacją Polski pod okupacją oraz pomocą okazywaną żydowskim współobywatelom (?Żegota?, niezliczone osoby prywatne) z jednej, a szmalcownikami i donosicielami do Gestapo z drugiej strony. Sceny z ukryć, pogromów (Ponary pod Wilnem, ukraiński we Lwowie, Jedwabne), a przede wszystkim obozy zagłady.
I współcześnie
Bilans: z liczącej przed wojna w Polsce 3,3 miliona osób społeczności żydowskiej zginęły 3 miliony. Wystawę zamyka Powojnie ? 1944 do dziś. Z żydowskim, ale przecież również polskim, światem i krajem w ruinach. Powrotami ocalałych z zagłady i bardzo różnych ich powitań przez tych, którzy zajęli ich domy i miejsca. Życie w stalinizmie, fale emigracji, odrodzenie dialogu polsko-żydowskiego po 1989 roku. Oraz współczesną działalnością organizacji żydowskich i zainteresowania wystawami oraz innymi imprezami poświeconymi przeszłości i teraźniejszości. W sumie ponad dwugodzinna, błyskawiczna podróż przez dziesięć wieków historii Żydów w Polsce. Tę podróż trzeba będzie kontynuować, już indywidualnie, podczas kolejnych, bardziej szczegółowych, tematycznych, wizyt w tym muzeum. A także uczestnicząc w innych imprezach organizowanych przez Polin ? koncertach, warsztatach, spotkaniach, seminariach, spektaklach filmowych itp.
Dodaj komentarz