Kraków
Pomniki na Cmentarzu Rakowickim
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W okresie rozbiorów, podczas wojen światowych i w latach reżimu komunistycznego Cmentarz Rakowicki był ważnym elementem zachowania narodowej tożsamości.
Jest on tłem lekcji nieocenzurowanej historii, świadectwem patriotyzmu, miejscem pomników i symboli narodowych, oraz patriotycznych demonstracji. Odbywały się tu pochówki gromadzące społeczeństwo miasta. Ich długi szereg otwiera wielotysięczny milczący pogrzeb ofiar bombardowania Krakowa w 1848 roku podczas Wiosny Ludów. Kolejne pogrzeby to: uczestników Powstania Styczniowego z lat 1863-64, więźniów i zesłańców, działaczy niepodległościowych, żołnierzy… Miejsca pamięci, krzyże, obeliski, pomniki rozmieszczone są na terenie całego cmentarza.
Pomnik zesłańca
Zaraz za bramą, po prawej stronie znajdziemy pomnik w kształcie syberyjskiego kopca, zbudowany z głazów kamiennych dla Apolla Korzeniowskiego. Był to poeta i dramatopisarz, uczestnik patriotycznej konspiracji w zaborze rosyjskim. Zesłaniec w Wołogdzie. Do kraju wrócił ciężko chory na gruźlicę. Zmarł w Krakowie, a osierocił dwunastoletniego syna Konrada, słynnego później pisarza Josepha Conrada Korzeniowskiego. Pomnik ufundowano ze składek społeczeństwa.
Ofiarom Dąbia
Nieco dalej jest duży pomnik Ofiar Pacyfikacji Dąbia. Dokonali jej Niemcy 15 stycznia 1945 roku, w odwecie za udzielenie pomocy sowieckim spadochroniarzom. Zginęło wówczas 80 osób w różnym wieku. Na skrzydłach pomnika wyryte są nazwiska zamordowanych. Ich dusz strzeże kamienny orzeł.
Anioł Zemsty
Przy głównej alei, po lewej stronie zobaczymy Anioła Zemsty. Jest to kompozycja Konstantego Laseczki, stojąca na grobach ofiar bombardowania Krakowa przez Austriaków 26 kwietnia 1848 roku. Rzeźba jak na czasy zaborów była dość śmiała. Odsłonięto ją w 1913 roku.
Weteranom
Kilka metrów dalej, po prawej stronie alei jest miejsce spoczynku uczestników walk powstańczych i niepodległościowych. Stoi tu na grobie powstańców z 1863 roku, obelisk z rzeźbą Orła i herbami Polski, Litwy i Rusi. W głębi jest grobowiec weteranów innych powstań. Spoczywa tu 119 osób zmarłych w latach 1886-1946.
Ofiarom komunizmu
Tuż za kaplicą znajduje się Pomnik Ofiar Komunizmu i Krzyż Katyński. Początkowo było to symboliczne miejsce upamiętniające miliony ofiar reżimu: łagrów, zsyłek na Syberię, więzień, egzekucji. Miejsce spontanicznie objawianej od 1981 roku pamięci. W 55 rocznicę zbrodni katyńskiej , w 1995 roku postawiono pomnik, którego autorem był Stefan Dousy. O twardych realiach reżimu komunistycznego mówią groby osób zakatowanych w więzieniach, oraz inskrypcje na grobach rodzinnych.
Najpełniejszą jak dotąd listę osób zmarłych w Obozie nr 1 w Dąbiu (upamiętnionym w wymienionym w artykule pomniku z 1999 roku) sporządził p. Robert Bogusz. Jej część (do litery J) została opublikowana na stronie http://dabiehistoria.url.ph/strony/oboz.html Spis zawiera nazwisko, imię, wiek (lub datę urodzenia), datę śmierci i narodowość (wśród zmarłych nie tylko Ukraińcy, ale także Polacy, Czesi, Rosjanie i Węgrzy, oraz osoby podające jako narodowość określenie „Bolszewik”). Spis jest regularnie uzupełniany o kolejne osoby (w kolejności alfabetycznej).
Informację tę podaję jako uzupełnienie dla osób poszukujących informacji o krewnych lub szczególnie zainteresowanych tematyką historii Krakowa lub stosunków polsko-ukraińskich.
Nowy adres strony: https://dabiehistoria.blogspot.com/2019/08/oboz-internowanych-nr-1-w-krakowie-dabiu.html