Staszów
Klasyczny ratusz z kramicami

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Założenie staszowskiego rynku pochodzi z czasów lokacji miasta. Prostokątny, prawie kwadratowy, z dwiema ulicami wychodzącymi z każdego z narożników, z ratuszem pośrodku.
Miastem stał się Staszów w 1525 r., gdy ówczesny jego właściciel, Hieronim Łaski, uzyskał przywilej lokacyjny i prawo dorocznych jarmarków. Herb łaskich, Korab, jest do dziś podstawą herbu miasta.
Fundacja Czartoryskich
Obecny ratusz wybudował, w pierwszej połowie XVIII wieku, kolejny zasłużony dla miasta właściciel ? August Aleksander Czartoryski. Budynek jest parterowy, klasycystyczny. Pokryty jest wysokim, czterospadowym dachem z niewielką zegarową wieżą. Ściany wschodnią i zachodnią (dłuższe boki budowli na planie prostokąta) zdobią podcienia, które kiedyś spełniały handlowe funkcje. Nazywano je tu kramicami. Dziś w ratuszu mieszczą się restauracja, biblioteka oraz galeria. Na jednej ze ścian umieszczono kilka tablic, ku czci zasłużonych dla miasta, w tym fundatora ratusza, szeregu z otaczających rynek kamienic (dziś mocno przebudowane) i manufaktury sukienniczej ? Augusta Aleksandra Czartoryskiego.`
Wędrujący pomnik
Warto też rzucić okiem na pomnik stojący na rynku. Zbudowano go w 1864 r. jako dowód wdzięczności dla cara Aleksandra za uwłaszczenie chłopów. W 1917 r. ? w setną rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki ? w miejscu głównej tablicy zamontowano medalion z podobizną Naczelnika i inskrypcją mówiącą o jego roli jako obrońcy ludu polskiego i twórcy uniwersału połanieckiego. Po II wojnie umieszczono na pomniku także tablicę upamiętniającą partyzantów (nie ma już jej). Pomnik zmieniał też wielokrotnie miejsce: stał po zachodniej stronie rynku, przy ul. Krakowskiej, na cmentarzu. Od 1981 r., niezmiennie, po wschodniej stronie ratusza.
Gmina Staszów ma zamiar zmodernizować ratusz. Z budynku ma niknąć biblioteka. Będzie muzeum, galeria sztuka, klub seniora. Modernizacja miałaby polegać na odrestaurowaniu budynku, wymianie przestarzałych instalacji: centralnego ogrzewania, wodno-kanalizacyjnej i elektrycznej, oraz na nadaniu Ratuszowi nowego wyglądu i prestiżu.