Kraków
Synagoga Kupa na Kazimierzu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Synagoga Kupa znajduje się przy ulicy Miodowej. To jedna z tych, do których warto zajrzeć zwiedzając krakowski Kazimierz. Jest ostatnią bożnicą powstałą w okresie istnienia miasta żydowskiego.
Znajduje się przy północnej linii murów kazimierskich, na posesji między ulicami Miodową i Warszauera. Jej nazwa pochodzi od funduszu kahału (mi- kupat-ha-kahal), czyli składek członków gminy żydowskiej. Bożnica ta została wybudowana z funduszy ubogiej części mieszkańców Kazimierza, w połowie XVII wieku. Wraz z bożnicą powstał szpital dla ubogich Żydów i dlatego często nazywano ją Szpitalną lub Ubogich.
Prosta bryła
Jej pierwotna podłoga znajdował się około 80 centymetrów poniżej obecnego poziomu posadzki. Dzięki takiemu położeniu synagoga była całkowicie schowana za murami miasta. Budynek jest murowany, w stylu barokowym, na planie prostokąta, przykryty dwuspadowym dachem. Zewnętrznym elementem wskazującym sakralny charakter są wysokie zaokrąglone okna. Wewnątrz znajduje się kwadratowa sala modlitewna. Wchodzi się do niej przez małą przybudówkę. Nad przedsionkiem na piętrze znajduje się babiniec, otwarty na salę główną trzema zakratowanymi otworami.
Bogate polichromie
Na drewnianym stropie zachowały się malowidła z 1925 roku. To panorama Jerozolimy z Góry Oliwnej, Potop ze zwierzętami wchodzącymi do Arki, Tyberiada i Dąb Mamre (drzewo pod którym ukazał się Bóg Abrahamowi), Jaffa i Ściana Płaczu oraz panorama Hebronu (miejsce wiecznego spoczynku Abrahama i Izaaka ) i Hajfy (miejsce objawień Eliasza). To miejsca święte dla Żydów. Jest też malowidło przedstawiające rzekę Jordan. Na ścianie wschodniej namalowano dwanaście bochnów chleba, które mają wyobrażać dwanaście plemion Izraela. Całe malowidło o licznych motywach geometrycznych otaczają przedstawienia instrumentów muzycznych. Pod warstwą polichromii znajdują się fragmenty starszych malowideł z XVII- XIX wieku. Pod otworami babińca zawieszono trzy obrazy przedstawiające sceny biblijne. Między drzwiami przedsionka znajdują się wizerunki wysokich, korynckich kolumn. Na belkowaniu babińca umieszczono cykl znaków Zodiaku. Taki cykl posiada tylko siedem synagog w Polsce. Wśród malowideł można zobaczyć postać Noego i jest to ciekawostka, bo w większości bożnic nie ma wizerunków ludzi. Na ścianie wschodniej jest barokowy Aron ha-kodesz (wnęka na Torę). W jego centralnej części umieszczono koronę z inskrypcją hebrajską. W części szczytowej jest wazon z kwiatami, oraz tablica ze złoconym hebrajskim napisem.
Miejsce spotkań i dom modlitwy
W czasie okupacji synagoga była bardzo zniszczona. W latach 2000-01 została poddana gruntownej renowacji. Odnowiono obrazy, odsłonięto zakryte dotąd malowidła ścienne. Teraz prezentowane są tu wystawy i odbywają się koncerty. Synagoga otwarta jest dla zwiedzających codziennie oprócz sobót. W sobotę jest dzień modlitwy. Wstęp jest wolny i naprawdę warto tam zajrzeć.
Dodaj komentarz