Warszawa
Dlaczego na liście UNESCO?
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Jest Warszawa, po prostu jest? tak śpiewała Regina Pisarek w latach 70 ubiegłego wieku. Aż trudno to sobie wyobrazić, że Warszawy mogłoby nie być?
Jak wyglądała warszawska starówka po zakończeniu II wojnie? Aż 95 proc. starego miasta leżało w gruzach. Powstanie przyniosło ogromne zniszczenia, a po jego upadku Niemcy przystąpili do metodycznego burzenia pustych już murów. Kto nie widział filmu ?Miasto ruin?, niech go zobaczy przy okazji w warszawskim Muzeum Powstania. Widok morza gruzu z lotu ptaka robi ogromne wrażenie. Łatwo wtedy zrozumieć pojawiające się po zakończeniu działań wojskowych pomysły, by miasta nie odbudowywać, a stolicę zainstalować w nietkniętej wojną a opustoszałej Łodzi.
Tak się jednak nie stało…
Po pierwsze o odbudowie miasta zadecydowali sami mieszkańcy. W ciągu pierwszego kwartału po wypędzeniu Niemców (stało się to 17 stycznia 1945 roku) wróciło aż sto tysięcy mieszkańców. Natychmiast złapali za łopaty. W lutym powstało Biuro Odbudowy Stolicy (BOS). I przystąpiono do prac. Honorowym elementem rekonstrukcji stolicy stała się odbudowa, a właściwie budowa Starówki. Zakończono ją w 1953 roku. W efekcie tego procesu na autentycznych piwnicach stanęła zabudowa w niewielkim tylko stopniu przypominająca budynki sprzed wojny. Sięgano co prawda do przedwojennych zdjęć, ale najsilniejszą inspiracją dla architektów były obrazy, m. in. Canaletta, przedstawiające stolice z drugiej połowy XVIII wieku. Dlatego obecny wygląd Starówki przypomina tę z czasów króla Stanisława Augusta. Pozostawiono jednak silne gotyckie akcenty: wyeksponowano mury, które wcześniej zanikły w XIX-wiecznej zabudowie, zbudowano barbakan, którego w tym kształcie wcale nie było? Ostatnim akordem odbudowy Starówki była odbudowa Zamku Królewskiego prowadzona dopiero w latach 1971-1984. A warto wiedzieć, że podpierające zamkową skarpę od strony Wisły Arkady Kubickiego otwarto zaledwie w 2009 roku.
Powie ktoś, że Starówka jest atrapą?
Tak, ale w 1980 roku UNESCO, organizacja zajmująca się ochroną najważniejszych dla światowego dziedzictwa obiektów wpisała warszawskie Stare Miasto na swoją listę jako wyjątkowy przykład niemal całkowitej odbudowy zabytków pochodzących z nieprzerwanego ciągu historycznego, od XIII do XX wieku. Fakt ten upamiętnia tablica wmurowana w bruk staromiejskiej ulicy Zapiecek.
Tekst ukazał się w nr 8/2016 tygodnika Świat & Ludzie
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz