Czechy
Wielki Tydzień w tradycyjnej kuchni

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na Wielkanoc każda prawdziwa gospodyni w Czechach przygotowuje smakowite świąteczne wypieki. Ozdobą wielu stołów jest baranek z biszkoptowego, ucieranego, serowego lub drożdżowego ciasta.
Popularne są baranki w polewie czekoladowej lub cukrowej, pierniczki, mazance – ciasta drożdżowe z rodzynkami czy judaszki – drożdżowe bułeczki natarte miodem.
Mazanec
Święta wielkanocne nie mogą obejść się bez słodkiego mazanca, pieczonego tradycyjnie w Wielką Sobotę (w Czechach zwaną Białą Sobotą). Nazwa ciasta pochodzi od dawnego pieczywa wielkanocnego, które kroiło się na kromki i maczało w winie i smarowało (mazało) miodem. Przepisy na mazance różniły się, w zależności od regionu i statusu materialnego gospodarzy. Zwykle przygotowywało się je z ciasta drożdżowego, czasem dodawano migdały i rodzynki lub orzechy i suszone owoce. Wilgotności nadawały ciastu śmietana i twaróg.
Judaszki wielkanocne
Ciastka drożdżowe, nacierane miodem, najczęściej w kształcie stryczka lub kręconego sznura, piecze się tradycyjnie wieczorem w Wielką Środę (w Czechach zwaną Szkaradną Środą). Zgodnie z tradycją, ten kto zje judaszka o świcie w Wielki Czwartek (w Czechach zwany Zielonym Czwartkiem), przez cały rok będzie chroniony przed ludzką zdradą, ukąszeniem węża i użądleniem pszczoły.
Farsz wielkanocny
Święta wielkanocne w Czechach kojarzą się z tradycyjnymi potrawami: w Wielką Środę jadło się omlety z porwanego ciasta (czes. trhanec), ponieważ danie powinno tego dnia wyglądać brzydko, jak nieudane. W Wielki Czwartek na stole powinny znaleźć się dania, w których dominował kolor zielony (z dodatkiem pietruszki, szpinaku czy młodych pokrzyw). W Wielki Piątek jedzono ryby lub gęste zupy. W Wielką Sobotę popularną potrawą był farsz wielkanocny, którego tradycyjnym składnikiem jest mięso wędzone z dodatkiem świeżych ziół. Na Wielkanoc, obok ciast, mazanców, judaszy, baranków wielkanocnych i innych słodkich przysmaków, na stole królował rosół i pieczone mięso. W Poniedziałek Wielkanocny szykowano głównie dania z jajek i pieczono następną porcję farszu wielkanocnego.
Oto przepis na tę oryginalna potrawę:
Składniki: 800 g mięsa wędzonego, 8 rogalików lub 1 bułka paryska, 8 jajek, 250 ml mleka, sól i pieprz, gałka muszkatołowa, kilka garści ziół, według uznania – młode pokrzywy, natka, szczypiorek… smalec i bułka tarta do posypania formy.
Przygotowanie: Mięso wędzone ugotujemy w wodzie i pozostawimy do wystygnięcia, kroimy w kosteczki. Rogaliki lub bułkę paryską kroimy w kosteczki i wkładamy do większej miski. Żółtka roztrzepujemy w mleku, solimy, pieprzymy i doprawimy gałką muszkatołową. Wylewamy na pieczywo i pozostawimy do nasiąknięcia. Dodajemy pokrojone mięso. Zioła siekamy, dodajemy do miski i wszystko mieszamy. Na końcu dodamy pianę z białek. Formę do pieczenia smarujemy smalcem, posypujemy bułką tartą i wlewamy ciasto. Pieczemy w temperaturze 200 st. przez około 35–40 minut na złoty kolor.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- więcej przepisów kuchni czeskiej po polsku
Przepis na mazanca:
Składniki: 230 g mąki gładkiej, 100 g mąki krupczatki, 1/2 kostki drożdży, 115 ml letniego mleka, 60 g cukru, 1 torebka cukru waniliowego, 70 g miękkiego masła, 4 g soli, 1/2 łyżeczki skórki cytrynowej, 1 jajko, 35 g rodzynków, 35 g posiekanych migdałów, 1 jajko, 50 g płatków migdałowych
Przygotowanie: W misce zmieszamy mąkę gładką i krupczatkę, zrobimy w niej dołek, wlejemy 2/3 mleka i dodamy rozdrobnione drożdże. Powoli wymieszamy składniki do uzyskania gęstego ciasta.
Posypiemy ciasto z wierzchu gładką mąką i pozostawimy do wyrośnięcia w ciepłym miejscu na około 30 minut. Dodamy pozostałe składniki, wlejemy resztę mleka i dokładnie wyrobimy. Na końcu wmieszamy rodzynki i migdały.
Ciasto wyjmiemy z miski i pozostawimy na stolnicy na 30 minut, aby odpoczęło. Uformujemy bochenek i położymy na blachę. Pozostawimy jeszcze przynajmniej na godzinę w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Wyrośnięty mazanec natrzemy roztrzepanym jajkiem, posypiemy płatkami migdałowymi i lekko natniemy powierzchnię na krzyż.
Pieczemy 40–50 minut w piekarniku rozgrzanym do 160 °C. Po upieczeniu, mazanec możemy jeszcze natrzeć rozpuszczonym masłem z dodatkiem rumu i posypać cukrem pudrem.