Libušín
Zabytkowe schronisko znów otwarte
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Zakończyła się odbudowa pięknego schroniska Libušín na przełęczy Pustevny, zniszczonego w pożarze 6 lat temu. 1 lipca 2020 roku zostanie uroczyście otwarte dla zwiedzających.
Z tej okazji przypomnijmy historię i inne dzieła wybitnego architekta – Dušana Jurkoviča (1868-1947). Barwne fasady budynków sanatoryjnych w uzdrowisku Luhačovice, bajkowe schroniska Libušín i Maměnka na beskidzkich Pustevnach, koło góry Radhošť czy wieża widokowa ponad miejscowością Rožnov pod Radhoštěm – to tylko niektóre ślady działalności słowackiego architekta.
Poeta drewna
Wszystkie budowle Jurkoviča charakteryzuje oryginalny styl, na który znaczący wpływ miała architektura ludowa. Artysta łączył drewno z murem pruskim, stosował wyraziste barwy, mozaiki i ceramikę. Jego dzieła są rozpoznawalne na pierwszy rzut oka, typowe, ale każde z nich jest inne, wyróżnia się swoistą kolorystyką czy motywem ozdoby rzeźbiarskiej. Gdzie zrodził się ten niezwykły styl i dlaczego Jurkovič zainspirował się twórczością ludową?
Jego ojciec, Juraj Jurkovič, był znanym patriotą słowackim, jednym z założycieli Macierzy Słowackiej. Znawczynią i propagatorką twórczości ludowej była także matka artysty. Dušan ukończył wiedeńską szkołę rzemiosł artystycznych, wykazywał się wielkim talentem, otrzymał przydomek „poety drewna”.
Najciekawsze prace
Rozpoczął pracę w atelier architekta Michała Urbánka we Vsetínie. W tym okresie powstały jego najsłynniejsze drewniane budowle w stylu secesyjnym, bogato dekorowane, przede wszystkim schroniska Maměnka i Libušín na Pustevnach i gospoda Peklo koło Novego Města nad Metují, a także schronisko Jiráskova turistická chata na Dobrošovie, jedna z dróg krzyżowych w sanktuarium Svaty Hostýn i kompleks budynków sanatoryjnych w Luhačovicach.
W roku 1899 Jurkovič przeniósł się do Brna, tam poznał swoją życiową partnerkę Boženę Bartelmusovą. Młodzi zamieszkali w willi, którą Jurkovič zbudował w roku 1906 nad rzeką Svratką. Obecnie willa należy do brneńskiej Galerii Morawskiej i jest otwarta dla zwiedzających.
Projekt zrealizowany po latach
Po powstaniu niepodległej republiki Jurkovič przeprowadził się do Bratysławy, gdzie otrzymał posadę urzędnika państwowego, którego zadaniem była opieka nad zabytkami architektury na Słowacji. Nadzorował także budowę cmentarzy wojskowych i pomników w zachodniej Galicji. Jest też autorem monumentalnej mogiły i mauzoleum Milana Rastislava Štefánika na Bradle.
Ciekawą budowlą zaprojektowaną przez Jurkoviča jest wieża widokowa na górze Karlův kopec, niedaleko skansenu wołoskiego w Rožnovie pod Radhoštěm, która na swą realizację musiała poczekać aż 116 lat. Architekt Antonín Závada, który specjalizuje się w architekturze ludowej, poprawił nieco projekty z roku 1896 tak, aby odpowiadały obecnym wymogom. Przy budowie wykorzystywał tradycyjną technologię. Wieża została uroczyście otwarta w roku 2012.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
W ubiegłym tygodniu dyrektor generalny Skansenu Narodowego Jindřich Ondruš otrzymał z rąk Andreja Babiša Nagrodę Premiera Republiki Czeskiej Grand Prix Patria Nostra 2020 za odbudowę schroniska Libušín na Pustevnách (Beskid Śląsko-Morawski).
Zabytkowy budynek, jedno z największych dzieł architekta Dušana Jurkoviča, niemal doszczętnie spłonął w marcu 2014 roku. Rozległy projekt odbudowy Libušína obejmował także przyległy budynek Pustevenkę. Kompleks drewnianych budowli Jurkoviča na Pustevnach stanowi wyjątkowe dziedzictwo kulturowe regionu. Rekonstrukcja Libušína należy do najważniejszych tego typu przedsięwzięć w Czechach. Dyrektor generalny Skansenu Narodowego Jindřich Ondruš uważa, że Libušín będzie służyć kolejnym pokoleniom jako przykład zręczności rzemieślniczej i inwencji artystycznej naszych przodków.
Podstawą odbudowy był projekt z 1985 r. i model 3D z 1995 r. Ważnym źródłem informacji były historyczne zdjęcia oddające autentyczny wygląd secesyjnej budowli. Pierwotny charakter nadano także jej wnętrzu. Rzemieślnicy wykonali tradycyjną metodą freski i sgraffiti z motywami legend wołoskich i słowackich autorstwa Mikołaja Alšy. Ręcznie nakładano na tynk farby wykonane według oryginalnej receptury na bazie oleju lnianego i naturalnych pigmentów. Cały budynek został wyposażony w czujniki pożarowe i alarmy dźwiękowe.
Wirtualne zwiedzanie Libušín – Národní muzeum v přírodě (nmvp.cz)