Wierzbna
Romański kościół i pokutne krzyże
Mała wioseczka, położona niedaleko znanej z pięknej starówki i Kościoła Pokoju Świdnicy. A w niej romański zabytek. Może nie najwybitniejszy w Polsce, ale jeden z nielicznych.
Wierzbna (dawniej Würben) jest wsią starą. Najstarsza o niej wzmianka pochodzi z roku 1209. Prawdopodobnie już wtedy istniał tu gród panów z Wierzbna. Z tego rodu historia zna Stefana (zm. w 1241 r.), Jana ( zm. w 1266 r.) i Andrzeja (zm. w 1307 r.), oraz biskupa wrocławskiego Henryka (zm. w 1319 r.). W połowie XIV w. właścicielami wsi byli panowie von Rohnau, a w roku 1403 wieś kupili cystersi z Krzeszowa. Po kasacie zakonu, aż do 1945 właścicielami wsi byli członkowie cesarskiego rodu Hohenzollernów. To po krótce. Długa historia pozostawiła świadectwa w postaci kilku ciekawych zabytków.
Romańskie elementy w kościele
Stojący w centrum wsi na wzgórku kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny pochodzi z pierwszej połowy XIII w., prawdopodobnie zaczęto go budować ok. 1230 r. Pierwsza o nim wzmianka pisana datowana jest na 1283 r. To romański kościół z dwuwieżową fasadą. Nawa romańskiej budowli przesklepiona została ponownie w drugiej połowie XV w. Przykryto ją wtedy późnogotyckim sklepieniem gwiaździstym. Z tego czasu zachowały się też freski w dawnym prezbiterium, które teraz pełni rolę kaplicy. Kościół został przebudowany przez cystersów w końcu XVII wieku. Powiększono go wtedy o barokową poprzeczną nawę. Zachował się też kamienny romański dwuramienny portal zachodni oraz biforia w wieżach i zachodnim szczycie nawy.
Kościół na co dzień można oglądać z zewnątrz. A wnętrze tylko przez ażurową kratę i podczas nabożeństw. Osobno można zajrzeć do nawy głównej, osobno do starej części romańskiej. Do kościoła przylegają zabudowania poklasztorne.
Pałac ciągle w ruinie
Z kościołem i przykościelnym cmentarzem sąsiaduje ruina barokowego pałacu z drugiej połowy XVIII w. Powstał jako rezydencja cysterskich opatów pod koniec XVII w. W miejscu, gdzie prawdopodobnie stała pierwotna rezydencja panów z Wierzbna.
Po II wojnie światowej majątek i pałac zajęła Armia Czerwona. Budynek został zdewastowany a po przekazaniu go PGR nadal nie był zagospodarowany. Dopiero w latach 60. XX wieku przeprowadzono pospieszny remont i przeznaczono pałac na cele mieszkaniowe. W 2002 r. podupadły kompleks pałacowo-parkowy kupiła fundacja Zamek Chudów. Zabezpieczono ruinę, ale od dwudziestu lat nic się tu nadal nie dzieje.
Tajemnica pokutnych krzyży
Do zatrzymania się w Wierzbnej skłoniła mnie przede wszystkim informacja, że na terenie parku znajduje się zespól pięciu kamiennych krzyży pokutnych. Maja one pochodzić prawdopodobnie z XIX wieku. Zostały jakoby pozbierane z okolicznych pól i ustawione przy drodze w pobliżu kościoła, a potem w parku. Widziałam zdjęcia, wyglądały ciekawie. Niestety, park pałacowy otoczony murem, wstęp wzbroniony.
Znalazłam za to, nie wymieniane w przewodnikach, dwa krzyże pokutne na cmentarzu przykościelnym. Zostały tu przeniesione, mimo protestów, uzasadnianych tym, że powinny stać gdzie stoją, w 2014 r. Jeden był dawniej przy drodze do Gołaszyc, a drugi przy polnej drodze do Kalna.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Pisz razem z nami
Dlaczego otwarty? Bo jego pisanie nigdy się nie kończy... Bo może go pisać każdy, także Ty...
przyślij swój tekst i zdjęcia
Dodaj komentarz