Szczecin
Wokół placu Orła Białego
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Dużo mówi się ostatnio w Szczecinie o powołanej w nim Akademii Sztuki. Już ogłoszono nabór na rok akademicki 2010/2011. Na początek – sztuka muzyczna, grafika i architektura wnętrz.
Na siedzibę uczelni wybrano Pałac pod Globusem przy Placu Orła Białego. Sam plac i jego najbliższa okolica to – pomimo ułomności architektonicznej – ciekawy zakątek Szczecina. Dzięki Akademii Sztuk ma tu powstać kwartał sztuki.
Przykuwający bogactwem fasady pałac, zbudowany w 1890 r., jest budowlą eklektyczną z elementami neobaroku. Monumentalną fasadę pałacu wieńczy tympanon z gryfem pomorskim oraz symbolami handlu i żeglugi (kaduceusz jako atrybut Merkurego, kotwica, skrzynie, beczki i liny). Ponad tympanonem usadowiony jest pełnoplastyczny globus, nawiązujący do światowego zasięgu działania Towarzystwa Ubezpieczeniowego „National” mającego w pałacu swoją siedzibę (zdjęcia 1-4 w galerii).
Pałac pod Globusem usytuowany jest w ciągu budynków zachowanej zachodniej pierzei placu. Obok niego – Pałac Joński (od jońskich pilastrów dzielących jego fasadę i z oknami „wolimi oczami” w dachu), niegdyś i obecnie siedziba banku, dalej XVIII-wieczna kamienica z przebudowanym neorenesansowym frontem; następnie narożna późnobarokowa kamienica z wysokim łamanym dachem, która jako jedyna ilustruje charakter całej pierzei przed zmianami (zdjęcie 5). Przed Pałacem pod Globusem stoi fontanna, która dała placowi nazwę – barokowa fontanna z orłem z piaskowca (zdjęcia 6-7 i główne).
Wybudowana w 1732 r. fontanna kończyła pierwszy szczeciński wodociąg – drewniany, poprowadzony z podszczecińskich Wzgórz Warszewa. Stanęła przed frontem pałacu von Grumbkowa. Trzon fontanny wyrasta z basenu w kształcie muszli. Zdobią go cztery maszkarony, każdy inny, symbolizujący cztery strony świata. Z ich ust tryska woda. Woda tryska również z dzioba orła wieńczącego całość. Orzeł jest tutaj oznaką najwyższej monarszej władzy pruskiej nad Szczecinem i Pomorzem.
Fontanna usytuowana jest w północno-zachodnim narożniku placu, u zbiegu krótkiej uliczki Łaziebnej, Staromłyńskiej i Koński Kierat. Na każdej z nich jest coś interesującego. Nazwa ulica Koński Kierat nawiązuje do znajdującego się niegdyś na placu końskiego kieratu; plac nosił wówczas nazwę Koński Kierat.
Odnowione zabytkowe kamieniczki Końskiego Kieratu zwabiły właścicieli galerii i antykwariatów (głównie starych mebli i przedmiotów wyposażenia wnętrz). Ciekawe są dwie kamienice nr 14 i 15, w których do połowy lat 80. ubiegłego wieku funkcjonowała łaźnia miejska. Adaptacji na łaźnie dokonano na przełomie XIX i XX w.; kryte baseny znajdowały się w podwórzu, a we wnętrzu ustawiono wanny i prysznice. Woda do basenów pompowana była z ukrytych 70 m pod ziemią źródeł. Łaźni nie ma, pozostały napisy zachęcające do wejścia (zdjęcia 8-9).
Warto wiedzieć
* Pałac pod Globusem stanął na miejscu barokowego pałacu prezydenta rejencji pomorskiej Filipa Von Grumbkowa z pocz. XVIII w. To w nim przyszła na świat w 1759 r. księżniczka Zofia von Würtenberg – późniejsza Maria Fiodorowna, żona cara Pawła I.
* Na zielonym skwerze placu stoi Posąg Flory (zdjęcie 10).
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz