Arabskie słowo riad znaczy ogród. W krajach położonych w klimacie gorącym zieleń jest ważna. Świetnym przykładem jest Marrakesz, jedna z historycznych stolic Maroka.

Tu władcy oraz ich wysocy urzędnicy budowali pałace, a ludzie zamożni riady, czyli rezydencje, zgodnie ze starym zwyczajem izolowane od otoczenia.

Sławne pałace, dziś muzea

W pierwszym przypadku odgrodzone są od miasta murami z bramami, z ogrodami, basenami i fontannami. W drugim zaś tylko z bramami, ale bez okien od strony ulicy. Sale i pokoje w nich mają wejścia i okna zwrócone na wewnętrzne patio, również przynajmniej z niewielkim zbiornikiem wodnym, porośnięte drzewami i krzewami tworzącymi ogród. Część z nich, nierzadko z bardzo starymi rodowodami, ma obecnie nowe funkcje.

O ile Pałac Królewski nadal jest jedną z rezydencji władcy, trzy najsłynniejsze tutejsze pałace wielmożów: Al-Bahia, Dar El Bacha i Dar Si Säid zamieniono w muzea. O pierwszym z nich, ze wspaniałą architekturą i jej detalami, nazywanym też ”Pałacem Faworyty”, pisałem niedawno obszerniej. Przypomnę tylko, że budowano go z inicjatywy Wielkiego Wezyra i jego następcy pod koniec XIX wieku na rezydencję dla żon i konkubin sułtana Ahmeda ibn Muhammada IV (1859-73).

Bogactwo architektury i zdobnictwa

Dar Si Säid, to wielka rezydencja zbudowana w drugiej połowie XIX wieku na zlecenie Si Säida Bena Moussy, ministra wojny za panowania sułtana Alaouite Moulaya Abdelaziza (1894-1908).

W roku 1930 roku pałac ten przekształcono w Muzeum Sztuki Tubylczej prezentującej warsztaty sztuki starożytnej i rzemiosła. Po odzyskaniu przez Maroko niepodległości podzielono je w 1957 r. na dwie odrębne części. Warsztaty rzemieślnicze i Muzeum Sztuki i Tradycji Starożytnych. Również w muzeum podobne do Al-Bahia przekształcony został, po odnowieniu w 2017 roku, dawny, zbudowany w 1910 roku pałac paszy Marrakeszu Thami El Glaoui. Stanowi on klasyczny przykład rozległego riadu. Z centralnym patio – ogrodem z licznymi drzewami pomarańczowymi, krzewami kwiatowymi itp. otoczonym kilkoma budynkami.

Przeczytaj także...

Čelákovice. Perła czeskiego funkcjonalizmu

Autorka: Anna Gruszczyńska

Od 1948 roku willę użytkowało państwowe przedsiębiorstwo, następnie mieściło się tu przedszkole. Zdewastowany budynek kupiła grupa przedsiębiorców z Čelákovic, by przywrócić arcydzieło do pierwotnego stanu.

Alpy Berneńskie. Królewską ścieżką na Männlichen

Autorka: Anna Ochremiak

Którąkolwiek kolejką przyjedziemy (ja dotarłam tu z Wengen) na szczyt mamy jeszcze 20-minutowy, może półgodzinny spacer. To „Royal Walk”, nowa atrakcja, królewski spacer, którego trasę wytyczono latem ubiegłego roku.

Słynczewo. Kto wie, jak powstał Kamienny Las

Autor: Waldemar Rusek

Jest ich około 300. Mają różne kształty. Są popękane i nierówne. Jedne przypominają kopce termitów, inne uśmiechnięte twarze, a jeszcze inne wyglądają jak ludzie, zwierzęta albo grzyby.

Poczytaj więcej o okolicy:

Rabat. Stolica jak się patrzy

Meknes. Mały Paryż albo Wersal Maroka

Marrakesz. W zakamarkach medyny

Agadir. Cytadela nad miastem