Burzliwa była historia miasteczka Kieżmark (Kežmarok), burzliwe było również i życie religijne. Stoją tu trzy kościoły, które warto odwiedzić: katolicki i dwa ewangelickie.

Nieopodal zamku znajdziemy kościół katolicki p.w. Świętego Krzyża. Jest on otoczony wąskimi zaułkami i starymi podwórkami. Zbudowała go rodzina Zápolyów w latach 1444-98 w stylu późnogotyckim. Wcześniej w tym miejscu stała kapliczka a następnie kościołek, który uległ spaleniu. Obecny kościół jest trójnawowy z gotyckim sklepieniem. Sklepienia są sieciowe, gwiaździste i krzyżowe. W głównym ołtarzu znajduje się rzeźba Ukrzyżowanego Chrystusa z około 1500 r. Zdobią go posągi rzeźbione w pracowni Mistrza Pawła z Lewoczy. Inne boczne ołtarze pochodzą z końca XV w. Są tu ładne gotyckie i renesansowe stalle i miedziana chrzcielnica. W kościele są dwa chóry a każdy ma swoje organy. Znajdziemy tu też herb miasta. Po lewej stronie od głównego ołtarza usytuowano kryptę rodową Thőkőlych.

W czas reformacji

Kościół ma charakterystyczną wieżę z kamiennym gankiem, zwieńczoną attyką. Wieża pierwotnie stała osobno, później została przybudowana do kościoła. Przy kościele jest renesansowa dzwonnica ze szczytową attyką, zdobiona sgraffitami i zabytkowe budynki dawnych szkół i fary. Wszystko to otoczone jest ni ewysokim murem z gontowym daszkiem. Po 1525 r. wszyscy obywatele Kieżmarku przeszli na luteranizm. Zajęli kościół Świętego Krzyża i przystosowali go do swoich potrzeb, likwidując boczne ołtarze. Ponieważ w mieście nie było wtedy nikogo innej wiary, to i awantur nie było. W 1569 r. Kieżmark oraz 24 spiskie miasta przyjął wyznanie ewangelicko-augsburgskie. Trwali w tej wierze prawie 100 lat.

I kontrreformacji

W czasie panowania rodu Thőkőlych doszło do sporu na tle religijnym. Hierarchia katolicka w zamian za pomoc udzieloną ewangelikom dostała od nich trzy domy, w których zorganizowano kościół katolicki. Wiernych jednak nie było. Dopiero w 1670 r. przybyli tu paulini i rozpoczęli  przywracanie katolicyzmu. Zażądali zwrotu kościoła Świętego Krzyża, co udało się dopiero przy pomocy cesarskiego wojska. Część mieszkańców nawróciła się na katolicyzm, a księży i nauczycieli ewangelickich wygnano z miasta. Kilka lat później sytuacja się odwróciła. W czasie antycesarskiego powstania Imricha Thőkőlego, powstańcy zwrócili kościół ewangelikom. Mieszkańcy pospiesznie przechodzili znowu na wiarę ewangelicką. I tak działo się kilkakrotnie w zależności od zwrotów historii.

Przeczytaj także...

Kežmarok. Wolne królewskie miasto

Autorka: Barbara Górecka

Kieżmark był wolnym miastem królewskim. Kieżmarska starówka to ciąg przepięknych odrestaurowanych i kolorowych kamienic, to zamek, a obok niego urocze renesansowe i barokowe domki rzemieślników na Starym Targu.

Kežmarok. Artykularny kościół za murami

Autorka: Barbara Górecka

W oparciu o odpowiednie „artykuły” protestanci mogli zbudować jeden kościół w wolnym mieście królewskim. Kościoły te nazwano artykularnymi, a budowano je z najtańszego materiału – drewna. Taki właśnie kościół powstał w Kieżmarku (Kežmarok). Dziś jest na liście UNESCO.

Kieżmark. Burzliwe losy spiskiego zamku

Autorka: Barbara Górecka

Olbracht Łaski ożenił się z Beatą z Kościeleckich, starszą od niego o 21 lat. Zaraz po ślubie wywiózł ją do Kieżmarku i zmusił do przepisania na siebie całego majątku. Kiedy to uczyniła, Olbracht uwięził ją na zamku...

Poczytaj więcej o okolicy:

Spiska Kapituła. W biskupim miasteczku

Podoliniec. W związku z Koroną, czyli dzieje miasta

Vrbov. Kąpielisko o właściwych proporcjach

Zuberec. Orawski skansen nie śpi nawet zimą