Bieszczadzka Kolejka Leśna jest koleją wąskotorową o rozstawie toru 750 mm. To najwyżej położona linia wąskotorowa w Polsce. Jako kolej publiczna uruchomiona została w roku 1898.

Do roku 1994 działała jako kolej leśna i służyła do transportu drewna i czasem do przewozu osób. Od roku 1997 funkcjonuje jako atrakcja turystyczna. Kursuje na kilku trasach:
* Majdan – Balnica o długości 9 km, postój 30 min. i z powrotem, czas 2 godz.,
* Majdan – Dołżyca o długości 5 km, postój 20 min. i z powrotem, czas 1 godz. 20 min,
* Majdan – Przysłup o długości 12 km; obecnie jest nieczynna do odwołania.

Cechą kolei wąskotorowej jest mniejsza zdolność przewozowa pasażerów i towarów niż na normalnej kolei, ale można zastosować większe pochylenie podłużne oraz zakręty o mniejszym promieniu. Są to zalety które docenia się w terenie górzystym. Ogranicza się prace ziemne, stosuje ostre łuki oraz duże pochylenia i dlatego kolej wąskotorowa jest tańsza w budowie od normalnej.

Jak kolej budowano

Jako pierwsza w Bieszczady dotarła oddana do użytku w roku 1872 linia z Przemyśla do Łupkowa. Miała normalną szerokość torów, tzn. 1435 mm, mierzoną między główkami szyn.

W roku 1890 rozpoczęto budowę wąskotorowej linii kolejowej z Nowego Łupkowa do Cisnej o długości około 24 km. Udostępniono ją w roku 1898. W Majdanie (2 km na wschód od Cisnej) powstały budynki stacji, magazyny, parowozownia oraz budynki mieszkalne dla pracowników kolei. Były trzy lokomotywy a cały tabor składał się z dwóch wagonów osobowych, dwóch bagażowych oraz z czterech krytych i czterdziestu sześciu odkrytych wagonów towarowych wyprodukowanych w Sanoku.

W latach 1900-04 przedłużono wąskotorówkę budując linię kolejową o długości 20 km od stacji Cisna do stacji Beskid (przysiółek Smereka k. Wetliny). Dwa parowozy i sześćdziesiąt wagonów wywoziło drewno do Nowego Łupkowa. Ze względu na wyczerpanie się zasobów drewna w drugiej połowie lat 30. XX w. linię tę zamknięto i rozebrano.

W czasie I wojny linia ta obsługiwała wyłącznie przewozy wojskowe. W czasie II wojny kolejka pracowała normalnie; 1940 kursowały dwa a w roku 1943 – trzy pociągi.

Po II wojnie światowej PKP przejęły tory, ale nie było taboru. Kolei nie uruchomiono od razu ze względu na słabe zaludnienie Bieszczadów z powodu przesiedleń miejscowej ludności na wschód i na Ziemie Odzyskane podczas akcji „Wisła”. Do 1948 r. toczyły się cały czas walki z bandami UPA. Dopiero w roku 1950 rozpoczęła się odbudowa linii kolejowej z Nowego Łupkowa do Cisnej. W kolejnych latach przedłużono ja do Dołżycy a potem do Przysłupia. Tu kolej przecinała liczne doliny potoków, formowano nasypy dochodzące do 16 metrów wysokości. Budowano też boczne odgałęzienia. Pod koniec roku 1961, gdy oddano ostatni odcinek do ruchu, kolejka miała w sumie 73 km.

Przeczytaj także...

Lubeka. Mówi się o niej „piękność północy”

Autorka: Halina Puławska

Plomby i całe ciągi, często stylizowanych kamienic pojawiły się w miejscach zniszczeń wojennych. Spłonęły wówczas znaczące kompleksy historyczne, w tym katedra. W latach 1960-80 kościoły zostały zrekonstruowane, odbudowane.

Żylina. Od dworca, po schodach, do rynku

Autorka: Barbara Górecka

Teren wokół teatru i kościoła otoczono piękną balustradą ze schodami z obu stron. Na murze jest herb miasta, a między piętrami stoją rzeźby św. Cyryla i Metodego. Widok schodów i budynków ponad nimi jest symbolem Żyliny i pojawia się na wielu folderach i widokówkach.

Ninocminda. U grobu świętej Nino

Autor: Cezary Rudziński

Święta Nino, patronka Gruzji czczona jest tu jako apostołka równa innym apostołom. Jej grób – miejsce wielkiego kultu – znajduje się w cerkwi Klasztoru Bodbijskiego w Ninocmindzie. Miejscowości odległej o około 40 km na wschód od Tbilisi.

Poczytaj więcej o okolicy:

Tarnawa Wyżna. Po kładkach przez torfowisko nad Sanem

Dwernik Kamień. Dydaktyczną ścieżką na sam szczyt

Góry Słonne. Moje ornitologiczne fascynacje

Korbania. Na uboczu, ale jakże widokowa!