Chrudim
Czeskie „Ateny” nad Chrudimką

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Część rynku służy jako parking. A na pozostałej powierzchni w soboty organizowane są jarmarki spożywczo-przemysłowe. Rynek otaczają kamienice i kamieniczki. A także dwa ratusze. Na północnej pierzei Stary, wzniesiony w I połowie XVI wieku, nazywany też Czerwonym od koloru jego barokowej fasady z roku 1720. Piękny renesansowy, później przebudowywany, z wieżą zegarową.
Około roku 1560 przebito w nim arkę – przejście na równoległą uliczkę Filištnską. Prowadziło ono wprost do wybudowanego w XV wieku Domu Josefa Cereghetti (1722-99), malarza i grafika. Obok niego powstało zejście dla pieszych do furty Pardubickiej, z barbakanem. Na szczycie frontonu Starego Ratusza po pożarze w 1806 roku ustawiono kamienne rzeźby Iustitia i Caritas. A w 30 lat później zainstalowano w wieżyczce zegar, chodzący dotychczas. Gdy dla władz miasta ratusz ten okazał się za ciasny, na przeciwległej pierzei rynku zbudowano barokowy Nowy Ratusz.
W Starym siedzibę otrzymał sąd okręgowy, później szkoła haftu i komisariat policji. Obecnie na parterze mieści się placówka IT, a na piętrze policja miejska. Na wschodniej pierzei stoi Dom Rozwodowski. Pierwszy raz wspomniany w dokumentach w roku 1592, ale nazwę zawdzięcza jego XVIII wiecznym właścicielom Rozvodovym. Ma jeszcze gotyckie „jądro”, elementy renesansowe i empirową fasadą z tematyką alegoryczną.
Zabytkowe domy
Sąsiaduje z nim, ale z frontonem już w odchodzącej z rynku uliczce Břetislavove, renesansowy Dom Mydlářovsky z lat 1573-77, bogatego mieszczanina Matĕje Mydlářa. Z dwupiętrową loggią i bogatą kamienną ornamentyką oraz płaskorzeźbami. Od tyłu, zaś, niewidoczną z ulicy i rynku, dobudowaną później wieżyczką w kształcie minaretu. Ze szczytu której roztacza się piękny widok na dach i wieże kościoła, domy starówki i okolice.
Mieści się w nim od 1972 r. Muzeum Kultur Kukiełkowych ze zbiorami (około 50 tys. przedmiotów, w tym 8,5 tys. lalek) nie tylko czeskich teatrów marionetek, ale również kukiełkami z kilkudziesięciu krajów świata, głównie egzotycznych.
Ciekawy jest też stojący w zachodniej pierzei Dom Sochorad. Również pierwotnie gotycki, później przebudowywany, należał m.in. do burmistrza Václava Skopca, który z niego podczas Rewolucji 1848 roku musiał uciekać przed gniewem ludu.
Sto lat wcześniej, w 1742 r. krótko przebywał w nim pruski król Fryderyk II Hohenzollern (1712-1786) zwany Wielkim, u nas również z dodatkiem: Fałszerzem, bo kazał, aby osłabiać polską gospodarkę, masowo fałszować nasze srebrne monety. Od 1952 r. mieści się w nim urząd pocztowy. Przy tej samej pierzei stoi Dom Khomovský – nazwę otrzymał od rodziny Khomov, która posiadła go od 1868 roku. Gotycki z dokumentacją od roku 1546, ale portalem przebudowanym w stylu renesansu i empiru. Z kilkoma dramatycznymi i kryminalnymi historiami. Zabytkowe domu stoją również przy sąsiednich ulicach.
M.in. „U Zlaté koruny”, w którym mieści się apteka nieprzerwanie od roku 1717. Czy dom rodzinny Jana Nepomucena Štĕpánka (1783-1844), dramaturga i wybitnego dyrektora najstarszego praskiego teatru.
Nad Náhonem
Uroczy jest fragment miasta poniżej leżącego wyżej rynku i staromiejskiego centrum, nad wspomnianym Náhonem – Młynówką. Trzeba tam zejść Szerokimi Schodami, aby odpocząć lub pospacerować w zieleni, obejrzeć stare koło młyńskie i gmach teatru. A także starówkę od zewnętrznej strony dawnych, zachowanych tylko częściowo, murów obronnych. Nad Náhonem stoi, składający się z dwu pięknych budowli, kompleks Muzeum Regionalnego.
Zespół ten zbudowała ówczesna gmina Chrudim w latach 1897-1901 według projektu praskiego architekta Jana Vejrycha na potrzeby Muzeum Przemysłu Czech Wschodnich.
Dodaj komentarz